Οι αστρονόμοι αναμένουν ένα νέο αστέρι να εμφανιστεί στον νυχτερινό ουρανό από σήμερα μέχρι τον Σεπτέμβριο – και θα είναι ένα κάτι που όμοιό του βλέπει κανείς μία φορά στη ζωή του, σύμφωνα με τη NASA.
Το φαινόμενο, γνωστό ως καινοφανής αστέρας (νόβα), θα συμβεί στον αστερισμό Βόρειο Στέφανο (Corona Borealis) του γαλαξία μας, ο οποίος βρίσκεται μεταξύ των αστερισμών Βοώτη και Ηρακλή.
Ενώ ένας υπερκαινοφανής αστέρας (σουπερνόβα) είναι ο εκρηκτικός θάνατος ενός μεγάλου αστέρα, ο νόβα αναφέρεται στην ξαφνική, σύντομη έκρηξη ενός νεκρού αστέρα, γνωστού ως λευκός νάνος.
Ο T Coronae Borealis είναι ένα δυαδικό σύστημα στον Βόρειο Στέφανο που περιλαμβάνει έναν νεκρό λευκό νάνο και έναν γηρασμένο ερυθρό γίγαντα. Οι ερυθροί γίγαντες σχηματίζονται όταν τα αστέρια έχουν εξαντλήσει τα αποθέματα υδρογόνου για την πυρηνική σύντηξη και αρχίζουν να πεθαίνουν. Σε περίπου 5 δισεκατομμύρια ή 6 δισεκατομμύρια χρόνια, ο ήλιος μας θα γίνει και αυτός ένας ερυθρός γίγαντας.
Ένας νόβα κάθε 79 χρόνια
Κάθε 79 χρόνια περίπου, ο T Coronae Borealis βιώνει ένα εκρηκτικό γεγονός. Τα αστέρια του ζεύγους που βρίσκονται σε τροχιά είναι αρκετά κοντά το ένα στο άλλο ώστε να αλληλεπιδρούν βίαια. Ο ερυθρός γίγαντας γίνεται όλο και πιο ασταθής με την πάροδο του χρόνου καθώς θερμαίνεται, αποβάλλοντας τα εξωτερικά του στρώματα που προσγειώνονται ως ύλη στον λευκό νάνο.
Η ανταλλαγή ύλης προκαλεί τη σταδιακή θέρμανση της ατμόσφαιρας του λευκού νάνου, μέχρι να βιώσει μια ανεξέλεγκτη θερμοπυρηνική αντίδραση, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας καινοφανής αστέρας, όπως φαίνεται στο παρακάτω βίντεο:
Ο T Coronae Borealis βίωσε για τελευταία φορά μια τέτοια έκρηξη το 1946 και οι αστρονόμοι τώρα παρακολουθούν ξανά το αστρικό σύστημα.
«Οι περισσότεροι καινοφανείς αστέρες συμβαίνουν απροσδόκητα, χωρίς προειδοποίηση», δήλωσε στο CNNi ο William J. Cooke, επικεφαλής του Γραφείου Μετεωροειδών Περιβάλλοντων της NASA. «Ωστόσο, ο T Coronae Borealis είναι ένας από τους 10 επαναλαμβανόμενους καινοφανείς στο γαλαξία. Γνωρίζουμε από την τελευταία έκρηξη το 1946 ότι το αστέρι θα εξασθενεί για λίγο περισσότερο από ένα χρόνο πριν αυξηθεί ραγδαία η φωτεινότητά του. Ο T Coronae Borealis άρχισε να εξασθενεί τον Μάρτιο του περασμένου έτους, οπότε ορισμένοι ερευνητές αναμένουν ότι θα γίνει καινοφανής μεταξύ τώρα και του Σεπτεμβρίου. Αλλά δεν μπορούμε να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι».
Πώς και πού θα τον δείτε
Το αστρικό σύστημα, που βρίσκεται 3.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη και συνήθως είναι πολύ αμυδρό για να το δούμε με γυμνό μάτι, αναμένεται να φτάσει σε επίπεδο φωτεινότητας παρόμοιο με αυτό του Πολικού Αστέρα.
Μόλις η φωτεινότητα του νόβα κορυφωθεί, θα είναι σαν να έχει εμφανιστεί ένα νέο αστέρι – ένα αστέρι που θα είναι ορατό για λίγες ημέρες με γυμνό μάτι και για λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα με κιάλια, προτού εξασθενίσει και εξαφανιστεί από το οπτικό πεδίο μας για άλλα 80 χρόνια περίπου.
Ο καινοφανής αστέρας θα εμφανιστεί σε ένα μικρό τόξο μεταξύ των αστερισμών του Βοώτη και του Ηρακλή και θα είναι ορατός από το βόρειο ημισφαίριο.
Ο λογαριασμός NASAUniverse στο X (πρώην Twitter), θα παρέχει ενημερώσεις σχετικά με την έκρηξη και την εμφάνισή της.
Με πληροφορίες από: Explosive star event will create once-in-a-lifetime sight in the sky. Here’s how to see it by Ashley Strickland, CNN