Στον έλεγχο του βρετανικού δημοσίου πέρασε η σιδηροδρομική εταιρεία South Western Railway στο πλαίσιο γενικότερου σχεδίου της χώρας για την επανεθνικοποίηση των σιδηροδρόμων.
Ολες οι σιδηροδρομικές εταιρείες της Βρετανίας θα περάσουν στον έλεγχο του δημοσίου μέχρι το τέλος του 2027. Η μεταρρύθμιση είχε ανακοινωθεί με την επιστροφή της κυβέρνησης του Εργατικού Κόμματος στην εξουσία τον περασμένο Ιούλιο, έπειτα από 14 χρόνια διακυβέρνησης των Τόρις.
«Η South Western Railway ανήκει πλέον στον δημόσιο τομέα. Και δεν είναι παρά η αρχή», έγραψε στο Χ ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ. «Αυτό θα σημαίνει καλύτερες υπηρεσίες, απλούστερο σύστημα διάθεσης εισιτηρίων και πιο άνετα τρένα».
Η ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρομικών εταιρειών πραγματοποιήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’90 κατά την πρωθυπουργία του Τζον Μέιτζορ που συνέχισε την φιλελεύθερη πολιτική της Μάργκαρετ Θάτσερ κατά την δεκαετία του ’80.
«Νέα εποχή στους σιδηρόδρομους»
«Η σημερινή μέρα εγκαινιάζει μία νέα εποχή για τους σιδηροδρόμους», δήλωσε η υπουργός Μεταφορών Χέιντι Αλεξάντερ επιβιβαζόμενη στις 06.14 στο πρώτο τρένο που αναχωρούσε από τον σταθμό Γουότερλου του Λονδίνου. «Αφήνουμε πίσω 30 χρόνια αναποτελεσματικότητας, καθυστερημένων δρομολογίων», πρόσθεσε.
Παρά τις υποσχέσεις για καλύτερες υπηρεσίες, για μεγάλες επενδύσεις και μείωση των κρατικών δαπανών, το σχέδιο της ιδιωτικοποίησης των σιδηροδρόμων παρέμεινε αντιδημοφιλές και καταγγέλθηκε από τα συνδικάτα, την αντιπολίτευση, ορισμένους Τόρις και μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Αρχικά, ο αριθμός των επιβατών αυξήθηκε, όπως και οι επενδύσεις.
Αλλά ένας εκτροχιασμός που προκλήθηκε από μικρορωγμές στις ράγες το 2000, προκαλώντας τον θάνατο τεσσάρων ανθρώπων, σόκαρε την βρετανική κοινή γνώμη.
Οι ακυρώσεις και οι καθυστερήσεις δρομολογίων έγιναν ρουτίνα και οι επιβάτες διαμαρτύρονταν για τις τιμές.
Εκτοτε, το σιδηροδρομικό δίκτυο έχει περάσει στον έλεγχο του δημοσίου, και συγκεκριμένα υπό την εταιρεία διαχείρισης Network Rail.
Τέσσερις από τις δεκατέσσερις σιδηροδρομικές εταιρείες της Αγγλίας επέστρεψαν στον έλεγχο του δημοσίου τα τελευταία χρόνια εξαιτίας των αρνητικών τους επιδόσεων. Ωστόσο, η ιδέα πίσω από το σχέδιο αυτό ήταν ότι το μέτρο ήταν προσωρινό πριν από την επιστροφή τους στον ιδιωτικό τομέα.
Πώς αποφεύχθησαν οι αποζημιώσεις στις ιδιωτικές εταιρείες
Η κυβερνητική πλειοψηφία στην βρετανική βουλή ενέκρινε στα τέλη του Νοεμβρίου νόμο που επιβάλλει την επανεθνικοποίηση των διαχειριστών των σιδηροδρόμων, άμα τη λήξει των συμβολαίων τους (ή και νωρίτερα σε περίπτωση κακοδιαχείρισης) για να ενταχθούν στον οργανισμό Great British Railways.
Η αναμονή μέχρι την λήξη των συμβολαίων επιτρέπει στην βρετανική κυβέρνηση να αποφύγει το κόστος των αποζημιώσεων στις ιδιωτικές εταιρείες εκμετάλλευσης. Το σύνολο των συμβολαίων λήγει μέχρι το 2027.
Τα συνδικάτα του σιδηροδρομικού τομέα, που έχουν οργανώσει τα τελευταία χρόνια κύματα απεργιακών κινητοποιήσεων υπό την πίεση της κρίσης της αγοραστικής δύναμης που προκαλεί ο πληθωρισμός, χαιρέτισαν την επιστροφή των σιδηροδρόμων υπό τον έλεγχο του δημοσίου.
«Ολοι στον σιδηροδρομικό τομέα γνωρίζουν ότι η ιδιωτικοποίηση (…) δεν λειτούργησε και εξακολουθεί να μην λειτουργεί», σχολίασε ο Μικ Γουίλαν, γενικός γραμματέας του συνδικάτου των μηχανοδηγών Aslef.
Η επιστροφή των εταιρειών στον έλεγχο του δημοσίου «θα εγγυηθεί ότι η διαχείριση των υπηρεσιών θα γίνεται προς το συμφέρον των επιβατών και όχι των μετόχων», αλλά η επίλυση «των διαρθρωτικών προβλημάτων που εμποδίζουν την λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου θα χρειασθεί χρόνο», προειδοποιεί η υπουργός Μεταφορών.
Η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει τον Δεκέμβριο ότι η πρώτη εταιρεία που θα περάσει στον έλεγχο του δημοσίου θα ήταν η South Western Railway. Θα ακολουθήσουν η c2c στις 20 Ιουλίου και η Greater Anglia στις 12 Οκτωβρίου.
Νέος δημόσιος διαχειριστής επιφορτίζεται με την λειτουργία της South Western Railway μέχρι την ενσωμάτωσή της στην Great British Railways μόλις αυτή συγκροτηθεί.
