Η επιληψία είναι μια εγκεφαλική διαταραχή, η οποία προκαλεί επαναλαμβανόμενες επιληπτικές κρίσεις ή σπασμούς. Παρατηρείται παγκοσμίως σε όλες τις ηλικίες ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, κοινωνική και οικονομική κατάσταση. Περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από επιληψία παγκοσμίως, με 80% αυτών να βρίσκονται στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν 86.700 επιληπτικοί ασθενείς.
Πώς προκαλείται μια επιληπτική κρίση;
Τα κύτταρα στον εγκέφαλό μας στέλνουν και λαμβάνουν μηνύματα απ’ όλες τις περιοχές του σώματός μας. Αυτά τα μηνύματα μεταδίδονται μέσω μιας συνεχούς ηλεκτρικής ώθησης που ταξιδεύει από κύτταρο σε κύτταρο. Η επιληψία διαταράσσει αυτόν τον ρυθμικό ηλεκτρικό παλμό. Αντί γι’ αυτό, εμφανίζονται εκρήξεις ηλεκτρικής ενέργειας, σαν μια απρόβλεπτη καταιγίδα κεραυνών, μεταξύ των κυττάρων σε μία ή περισσότερες περιοχές του εγκεφάλου των ασθενών. Αυτή η ηλεκτρική διαταραχή προκαλεί αλλαγές στην αντίληψή τους, στις αισθήσεις, στα συναισθήματα ή στις κινήσεις των μυών τους.
Ποια είναι τα συμπτώματα της επιληψίας;
Τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με το είδος της επιληψίας. Κάποιοι ασθενείς χάνουν τις αισθήσεις τους και παρουσιάζουν σπασμούς. Άλλοι, σταματάνε να ανταποκρίνονται σε εξωτερικά ερεθίσματα και κοιτάζουν το κενό. Μερικοί ασθενείς μπορεί να μυρίσουν κάποια δυσάρεστη οσμή που δεν υπάρχει ή να ακούσουν ήχους που δεν υπάρχουν. Δεν είναι σπάνιο να έχουν αυτόματες κινήσεις σαν να καταπίνουν, ή να μασάνε ή να τρίβουν τα χέρια τους. Ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν τινάγματα ή ακούσιες κινήσεις των χεριών ή των ποδιών τους και άλλοι απλά ξαφνικά μπορεί να βιώσουν φόβο, ανεξήγητο άγχος ή déjà vu. Το είδος των επιληπτικών κρίσεων είναι διαφορετικό σε κάθε ασθενή αναλόγως με το είδος της επιληψίας.
Ποια είναι τα είδη της επιληψίας;
Οι επιληψίες ταξινομούνται αναλόγως με το είδος των επιληπτικών κρίσεων.
Αν η επιληπτική κρίση αρχίζει από κάποια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου ονομάζεται «εστιακή επιληπτική κρίση». Αν η κρίση αρχίζει ταυτόχρονα από πολλά μέρη του εγκεφάλου ονομάζεται «γενικευμένη επιληπτική κρίση». Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις που δεν είναι εφικτό να ξεχωρίσουμε από πού αρχίζει μια επιληπτική κρίση. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι κρίσεις ονομάζονται «αγνώστου ενάρξεως».
Αντιστοίχως λοιπόν οι επιληψίες ταξινομούνται ως:
- Γενικευμένη επιληψία
- Εστιακή επιληψία
- Συνδυασμός γενικευμένης και εστιακής επιληψίας
- Αγνώστου ενάρξεως επιληψία
Ποια είναι τα αίτια της επιληψίας;
Τις περισσότερες φορές (70% των περιπτώσεων), η αιτία των επιληπτικών κρίσεων δεν είναι γνωστή. Οι πιο συνήθεις αιτίες είναι:
- Γενετικές: Ορισμένοι τύποι επιληψίας (όπως η νεανική μυοκλονική επιληψία) είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν σε οικογένειες. Παρόλο που υπάρχουν ενδείξεις ότι εμπλέκονται συγκεκριμένα γονίδια πιστεύεται ότι συμμετέχουν και άλλοι παράγοντες προκειμένου να εκδηλωθεί η νόσος.
- Σκλήρυνση του ιπποκάμπου: Πρόκειται για ουλή που σχηματίζεται στο εσωτερικό μέρος του κροταφικού λοβού η οποία μπορεί να προκαλέσει εστιακές κρίσεις.
- Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις– Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια: Τραυματισμοί στο κεφάλι που μπορεί να προκληθούν από τροχαία ατυχήματα, πτώσεις ή οποιοδήποτε χτύπημα στο κεφάλι.
- Εγκεφαλικές λοιμώξεις: όπως μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα.
- Αναπτυξιακές διαταραχές (στα παιδιά): Συγγενείς ανωμαλίες στην ανατομία και λειτουργία του εγκεφάλου.
Ποια είναι η θεραπεία της επιληψία;
Η θεραπεία της επιληψίας μπορεί να είναι φαρμακευτική ή/και χειρουργική.
Τα αντικρισικά φάρμακα μπορούν να ελέγξουν τις επιληπτικές κρίσεις στο 60% -70% των ασθενών. Το υπόλοιπο 20%-30% παρουσιάζουν φαρμακοανθεκτική επιληψία η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά. Οι χειρουργικές επιλογές περιλαμβάνουν τη χειρουργική εκτομή, τη στερεοτακτική ακτινοχειρουργική ή την εμφύτευση συσκευών νευροτροποποίησης. Αυτές οι συσκευές στέλνουν ηλεκτρικούς παλμούς στον εγκέφαλό με στόχο να μειώσουν τις επιληπτικές κρίσεις με την πάροδο του χρόνου. Η θεραπεία εξατομικεύεται σε κάθε περίπτωση.
Με λίγα λόγια …
Η επιληψία είναι μια αρκετά συχνή πάθηση. Υπάρχουν πολλές επιλογές θεραπείας, όπως αντικρισικά φάρμακα, ειδικές χειρουργικές επεμβάσεις και συσκευές για την πρόληψη των κρίσεων. Ο στόχος είναι η όσο το δυνατόν καλύτερη διαχείριση των κρίσεων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η επιληψία είναι μια δια βίου νόσος, ενώ σε άλλες, μπορεί να ελεγχθεί με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν μια φυσιολογική ζωή, με φυσιολογικές δραστηριότητες.
H Νευρολογική Κλινική του Ιατρικού Π. Φαλήρου, με την εξειδικευμένη ομάδα της προσφέρει μια ολιστική προσέγγιση στην διάγνωση, αντιμετώπιση και παρακολούθηση των ασθενών που πάσχουν από επιληψία.
Γράφουν οι Αντώνιος Ταβερναράκης, Νευρολόγος, Διευθυντής Νευρολογικής Κλινικής, Ιατρικό Π. Φαλήρου
Ελεάνα Νιάνιου, Νευρολόγος, Επιμελήτρια Νευρολογικής Κλινικής, Ιατρικό Π. Φαλήρου
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ
