Η ένταση, που έφτασε πολλές φορές στα πρόθυρα ενός πολέμου για μία λωρίδα γης στα βόρεια της Ινδίας και του Πακιστάν, το Κασμίρ, μετρά πολλές δεκαετίες και προκαλεί πάντα ανησυχία, καθώς πρόκειται για χώρες που διαθέτουν πυρηνικό εργοστάσιο και δεν θυμίζονται για την ψυχραιμία τους στη μεταξύ τους διαμάχη.
Οι δύο χώρες, από την ημέρα της ανεξαρτησίας τους και μετά, αφού ο τοπικός ηγέτης του κρατιδίου αποφάσισε την ένταξη στην Ινδία και όχι στο Πακιστάν, αν και ο πληθυσμός ως επί το πλείστον είναι μουσουλμανικός, βρίσκονται σε συνεχή αντιπαράθεση, που ευτυχώς τις περισσότερες φορές σταματά στο επίπεδο των λεκτικών απειλών.
Η συμμαχία της Ινδίας με την ΕΣΣΔ και η στροφή προς τη Δύση
Οι συμμαχίες που είχαν χτίσει οι δύο χώρες από το 1947 ήταν παγιωμένες για πολλά χρόνια, αλλά την τελευταία εικοσαετία έχουν μεταβληθεί σημαντικά. Η Ινδία που ακολουθούσε από την εποχή της Ίντιρα Γκάντι, την οδό των «αδέσμευτων», είχε χτίσει μια ισχυρή συμμαχία με την τότε Σοβιετική Ένωση, από την οποία μάλιστα προμηθευόταν οπλικά συστήματα. Με την Κίνα από την άλλη υπήρχαν πάντα εντάσεις, καθώς υπήρχε ένας άτυπος διαγκωνισμός για το ποιος θα εμφανιστεί ως αυθεντικός εκπρόσωπος των αναπτυσσόμενων κρατών. Υπήρξε άλλωστε και μία σύρραξη μεταξύ τους το 1962 για διαφιλονικούμενα εδάφη στα Ιμαλάϊα. Παρά τις εντάσεις του παρελθόντος οι δύο χώρες «συγκατοικούν» στους BRICS που φιλοδοξούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις. Η Ινδία τα τελευταία χρόνια έχει κάνει μία σαφή στροφή ως προς τους αμυντικούς εξοπλισμούς, προμηθεύομενη πλέον και δυτικά όπλα.
Το «δυτικό» Πακιστάν και ο ρόλος της Τουρκίας
Το Πακιστάν είχε διαχρονικά την στήριξη των Αμερικανών. Είναι μια ιδιαίτερη χώρα, όπου ο στρατός παίζει κυρίαρχο ρόλο. Άλλωστε από την μεταπολεμική του ιστορία δεν λείπουν τα πραξικοπήματα και οι πολυετείς δικτατορίες. Οι εξοπλισμοί ήταν πάντα δυτικοί, είχαν ουσιαστικά εγγυήσεις ασφάλειας από τους αμερικάνους, οι οποίοι όμως απέφευγαν να πάρουν ουσιαστική θέση στη διαμάχη για το Κασμίρ, παίζοντας κυρίως πυροσβεστικό ρόλο. Οι ΗΠΑ πάντως, ειδικά μετά το 2001, χρειάζονταν έναν ισχυρό σύμμαχο, γειτονικό του Αφγανιστάν, όπου είχαν εμπλακεί στρατιωτικά επί δύο δεκαετίες.
Στη σύγκρουση αυτών των ημερών πάντως φαίνεται να θέλει να παίξει ενεργό ρόλο και η Τουρκία, της οποίας ούτως ή άλλως είναι στρατηγική επιλογή η «προστασία» του συνόλου του μουσουλμανικού κόσμου. Είναι αμφίβολο αν μπορεί να παίξει τον ρόλο του διαμεσολαβητή, αφού οι σχέσεις της με την Ινδία δεν είναι μεν τεταμένες, αλλά δεν βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με αυτές του Πακιστάν. Είναι ενδεικτικό πάντως ότι ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Σαχμπάζ Σαρίφ μίλησε τηλεφωνικά με τον Τούρκο πρόεδρο.
Τα σενάρια για την εξέλιξη της έντασης
Τα σενάρια για την απάντηση του Ισλαμαμπάντ, διατυπώνονται την στιγμή, που ο εκπρόσωπος του στρατού του Πακιστάν, διατυπώνει νέες απειλές για αντίποινα κατηγορώντας την Ινδία για επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος σε στρατιωτικό στόχο κοντά στη Λαχόρη κατά τη διάρκεια της νύχτας, τραυματίζοντας τέσσερις στρατιώτες. Υποστηρίζει παράλληλα ότι το σύστημα αεράμυνας της χώρας αναχαίτισε και κατέρριψε 12 ινδικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εισήλθαν στον πακιστανικό εναέριο χώρο.
Στο επίκεντρο η κατάριψη των Ινδικών αεροσκαφών
Αναλυτές του CNNi αναφέρουν πως ένα από τα σενάρια που προκρίνονται στο Πακιστάν είναι να δείξουν τα πέντε ινδικά αεροσκάφη τα οποία ισχυρίζονται ότι έχουν καταρρίψει.
Εάν όντως υπήρξαν απώλειες για την Ινδία, «το Πακιστάν θα μπορούσε να διεκδικήσει τη νίκη, υποδεικνύοντας τα κατεστραμμένα μέσα, ακόμη και αν δεν φαίνεται ξεκάθαρα ότι καταρρίφθηκαν από τα πακιστανικά αεροσκάφη», δήλωσε ο Milan Vaishnav, ανώτερος συνεργάτης και διευθυντής του Προγράμματος Νότιας Ασίας στο Carnegie Endowment for International Peace.
Σημειώνεται ότι η ινδική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι πυρά του πακιστανικού πυροβολικού, στοίχισαν τη ζωή σε 13 αμάχους και προκάλεσαν τον τραυματισμό άλλων 59. Οι 13 νεκροί, καθώς και 44 από τους 59 τραυματίες, καταγράφηκαν μόνο στο χωριό Πόονς, (βορειοδυτική Ινδία), κατά μήκος της «γραμμής ελέγχου», του ντε φάκτο συνόρου που κατανέμει ανάμεσα στις δύο χώρες τη διαφιλονικούμενη περιφέρεια του Κασμίρ.
Η στρατιωτική απάντηση
Μία δεύτερη επιλογή είναι το Πακιστάν να απαντήσει στην Ινδία στρατιωτικά, καθώς κάποια από τα χτυπήματα έπληξαν το πυκνοκατοικημένο κρατίδιο του Παντζάμπ στο Πακιστάν, δήλωσε ο Tanvi Madan, ανώτερος συνεργάτης στο πρόγραμμα Εξωτερικής Πολιτικής στο Ινστιτούτο Brookings.
Ο Madan προσθέτει ότι το Ισλαμαμπάντ θα μπορούσε να αποφασίσει να κρατήσει οποιαδήποτε απάντηση «κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο», ώστε να μην προκαλέσει την απάντηση της Ινδίας, η οποία έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους πως θα προβεί σε αντίποινα, σε περίπτωση πλήξουν πολιτικούς στόχους.
«Σε μεγάλο βαθμό, με βάση αυτό που έχουμε δει σε προηγούμενες συγκρούσεις των δύο κρατών, πρόκειται για δύο ορθολογικούς παράγοντες που δεν θέλουν έναν ευρύτερο πόλεμο, καθώς και οι δύο έχουν κάτι να χάσουν», λέει ο Madan.
