Μια μελέτη του Bruegel ποσοτικοποίησε τις περικοπές στον προϋπολογισμό ορισμένων χωρών της ΕΕ που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν εάν το μπλοκ δεχόταν και τα εννέα υποψήφια κράτη, με συνολικό καθαρό κόστος περίπου 26 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως για τα σημερινά μέλη. Μια ενδεχόμενη διεύρυνση της ΕΕ με εννέα νέα κράτη μέλη θα μπορούσε να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον προϋπολογισμό του μπλοκ.
Η μελέτη του Bruegel ανέλυσε τι θα μπορούσε να συμβεί στα ταμεία συνοχής, τα οποία είναι τα χρήματα που λαμβάνουν οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες της ΕΕ για να καλύψουν την απόσταση από τις πλουσιότερες.
Επί του παρόντος, οι περισσότερες από αυτές τις περιφέρειες βρίσκονται στη νότια Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα και σε μεγάλο μέρος της ανατολικής Ευρώπης.
Ωστόσο, η προσχώρηση νέων κρατών θα αλλάξει αυτή τη γεωγραφία.
Οι περισσότερες από τις σημερινές λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες θα αναταξινομηθούν ως «περιφέρειες μετάβασης», λαμβάνοντας έτσι λιγότερη χρηματοδότηση για τη συνοχή, καθώς οι περισσότερες από τις νέες «λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες» – περιφερειακό κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από το 75% του μέσου όρου της ΕΕ – θα βρίσκονται στα νέα κράτη μέλη της ΕΕ.
Η Ιταλία και η Ισπανία θα υποστούν τις μεγαλύτερες περικοπές χρηματοδότησης, χάνοντας σχεδόν 9 δισ. ευρώ η καθεμία, ακολουθούμενες από την Πορτογαλία (-4 δισ. ευρώ), την Ουγγαρία και τη Ρουμανία (-2 δισ. ευρώ η καθεμία).
Ταυτόχρονα, «η Πολωνία, παρά τις ορισμένες μετατοπίσεις περιφερειών σε υψηλότερες κατηγορίες, δεν θα αντιμετώπιζε μειωμένη χρηματοδότηση για τη συνοχή, καθώς η κατανομή της περιορίζεται ήδη από ένα συνολικό ανώτατο όριο 2,3% του ΑΕΠ για τις περισσότερες πληρωμές συνοχής», αναφέρει η έκθεση.
Συνολικά, μια πιθανή διεύρυνση σε 36 κράτη θα αύξανε τον συνολικό προϋπολογισμό της ΕΕ από 1.211 δισ. ευρώ σε 1.356 δισ. ευρώ.
Η ανάλυση της Bruegel εξετάζει επίσης αλλαγές σε άλλα τμήματα του προϋπολογισμού, όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική, η Γειτονία και η Δημόσια Διοίκηση.
Ωστόσο, η ΕΕ αναμένεται να αναθεωρήσει τους δημοσιονομικούς της κανόνες πριν από μια ενδεχόμενη διεύρυνση και να εφαρμόσει μια μεταβατική περίοδο πριν τα νέα μέλη αποκτήσουν πρόσβαση σε κεφάλαια.
Ποια θα είναι τα οφέλη της διεύρυνσης για τα υφιστάμενα μέλη;
Εάν ο αριθμός των μελών της ΕΕ αυξηθεί σε 36, το καθαρό κόστος της διεύρυνσης για τα προηγούμενα 27 μέλη θα είναι περίπου 26 δισ. ευρώ ετησίως.
Από την άλλη πλευρά, το Bruegel αναφέρει ότι μια μεγαλύτερη ΕΕ θα δώσει ώθηση στην οικονομία των υφιστάμενων μελών, ιδίως όσον αφορά τις εξαγωγές και τις άμεσες ξένες επενδύσεις.
«Οι ροές άμεσων ξένων επενδύσεων από τη Δυτική προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης που εντάχθηκαν στην ΕΕ μεταξύ 2004 και 2013 αποδείχθηκαν κερδοφόρες και η τάση αυτή θα μπορούσε να αναμένεται ότι θα συνεχιστεί με τα εννέα νέα μέλη», αναφέρει ο οργανισμός.
Επίσης, τα νέα κράτη μέλη θα μπορούσαν να φέρουν πρόσθετο εργατικό δυναμικό σε χώρες της ΕΕ που αντιμετωπίζουν ελλείψεις εργατικού δυναμικού.
«Ενώ οι καθαρές δικαιούχοι χώρες θα λάβουν ελαφρώς λιγότερα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ μετά τη διεύρυνση, η μείωση αυτή θα είναι μικρή σε σύγκριση με τη μείωση στο τρέχον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (2021-2027) σε σύγκριση με την περίοδο 2014-2020», την περίοδο που ακολούθησε την είσοδο 13 νέων χωρών στην ΕΕ.
