Τη στρατηγική που ακολουθεί η Δύση στον πόλεμο στην Ουκρανία φέρεται να «χειραγωγεί» με την αναβίωση της σοβιετικής μεθόδου του «αντανακλαστικού ελέγχου» η Μόσχα. Όπως εξηγούν αναλυτές στο CNNi, μέσω αυτής της στρατηγικής, η Ρωσία με τις απειλές και τις προειδοποιήσεις της μπερδεύει τους συμμάχους του Κιέβου και τους οδηγεί στο να πάρουν αποφάσεις που στην πραγματικότητα ευνοούν την Μόσχα. Ως αποτέλεσμα, η Μόσχα ξέρει ακριβώς μέχρι πού μπορεί να φτάσει η στήριξη της Δύσης, ακριβώς γιατί έχει μαεστρικά καθοδηγήσει τις κινήσεις της.
Αυτή τη στρατηγική φαίνεται να αξιοποίησε η Ρωσία και στην περίπτωση των πυραυλικών συστημάτων ATACMS.
Όπως αναλύει το CNNi, πάνω από 1.000 ημέρες πολέμου, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει τους δυτικούς συμμάχους της Ουκρανίας για οδυνηρές συνέπειες εάν «κλιμακώσουν» τον πόλεμο δίνοντας στο Κίεβο τα όπλα που απαιτεί.
Αυτές οι απειλές επανήλθαν όταν η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν έδωσε το «πράσινο φως» στο Κίεβο να εκτοξεύσει αμερικανικά όπλα μεγάλου βεληνεκούς σε στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία. Άμεσα ο Ρώσος πρόεδρος απάντησε με ενημέρωση του πυρηνικού δόγματος της χώρας και εκτόξευσε έναν νέο βαλλιστικό πύραυλο με πυρηνική ικανότητα κατά της Ουκρανίας. Το «μήνυμα» εκλήφθηκε ως ξεκάθαρη απειλή για τους υποστηρικτές της Ουκρανίας: «Μην μας προκαλείτε».
Όμως, σχεδόν τρία χρόνια αφότου ξέσπασε ο πόλεμος, αυτές η δυναμική των εχθροπραξιών μοιάζει οικεία. Κάθε φορά που η Ουκρανία απαιτούσε περισσότερα όπλα, αρχικά άρματα μάχης, μετά μαχητικά αεροσκάφη, μετά πυρομαχικά διασποράς, μετά όπλα μεγάλου βεληνεκούς, οι σύμμαχοί της στην αρχή αμφιταλαντεύονταν για το αν θα τα χορηγούσαν, φοβούμενοι ότι θα κλιμακώσουν τη σύγκρουση και θα προκαλούσαν τα ρωσικά αντίποινα.
Όταν τελικά η Δύση αποδεχόταν τα αιτήματα της Ουκρανίας, οι απειλές της Ρωσίας δεν πραγματοποιούνταν. Αυτό που θεωρούνταν όριο για τη Ρωσία τη μια στιγμή, το υπερέβαιναν την επόμενη.
Η «μπλόφα» της Μόσχας και ο «αντανακλαστικός έλεγχος»
Σύμφωνα με αναλυτές, αυτό εκτιμάται ότι συμβαίνει και στην περίπτωση των ATACMS. Όπως εξηγούν, η ανησυχία της Δύσης στις απειλές του Κρεμλίνου μετά την ρίψη των αμερικανικών πυραύλων ATACMS από την Ουκρανία στα ρωσικά εδάφη, αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα της επιτυχημένης στρατηγικής της Μόσχας να αναγκάζει τη Δύση να δει τη σύγκρουση με τους δικούς της όρους, εκλαμβάνοντας κάθε νέα επίθεση της Ουκρανίας στη Ρωσία ως σημαντική «κλιμάκωση».
Έτσι, το Κρεμλίνο δίνει έναν αγώνα να αναγκάσει τη Δύση να επιχειρηματολογεί σε έναν διάλογο που ορίζεται από την ίδια τη Ρωσία και να «πάρει αποφάσεις σε αυτήν την εναλλακτική πραγματικότητα του Κρεμλίνου που θα επιτρέψει στη Ρωσία να κερδίσει στον πραγματικό κόσμο», όπως αναφέρει το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW) σε έκθεσή του.
Η στρατηγική αυτή είναι μια αναβίωση της σοβιετικής έννοιας «αντανακλαστικός έλεγχος», με την οποία ένα κράτος επιβάλλει ένα λανθασμένο σύνολο επιλογών στον αντίπαλό του, αναγκάζοντας τον να λάβει αποφάσεις ενάντια τελικά στα δικά του συμφέροντα, εξηγεί η Κατέρινα Στεπανένκο, συν-συγγραφέας αυτής της έκθεσης, στο CNNi.
Οι μέθοδοι αντανακλαστικού ελέγχου χρησιμοποιούνται ευρέως σε διάφορους τομείς, από τη διαφήμιση, μέχρι τις δημόσιες σχέσεις και τον πόλεμο.
«Οι επίμονες δυτικές συζητήσεις και οι καθυστερήσεις στη στρατιωτική βοήθεια της Δύσης προς την Ουκρανία είναι ένα σαφές παράδειγμα της επιτυχημένης στρατηγικής αντανακλαστικού ελέγχου του Κρεμλίνου, η οποία είχε δεσμεύσει τη Δύση σε αυτο-αποτροπή παρά τις συνήθεις ρωσικές κλιμακώσεις του πολέμου», δηλώνει η Στεπανένκο.
Η μεγαλύτερη εμπλοκή και αποφασιστικότητα από τη Δύση στον πόλεμο, η οποία ακολουθεί μετά την συμμετοχή των περίπου 11.000 στρατιωτών της Βόρειας Κορέας στην πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας– «δεν αποτελεί ουσιαστικά κλιμάκωση καθώς το Κρεμλίνο προσπαθεί να την πλαισιώσει» αναλύει η ίδια.
«Η Ρωσία ξεκίνησε μια απρόκλητη, πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία και κλιμάκωσε συστηματικά τον πόλεμο για να διατηρήσει την πρωτοβουλία της στο πεδίο της μάχης. Η έγκριση της χρήσης από την Ουκρανία συστημάτων κρούσης μεγάλου βεληνεκούς εναντίον της Ρωσίας επιτρέπει τελικά στην Ουκρανία να ισοπεδώσει τις δυνατότητές της» σημειώνει.
«Δεν έχει νόημα» η πολιτική Μπάιντεν
Στο πλαίσιο αυτό, ο πρώην διευθυντής του Κέντρου Ελέγχου Όπλων, Αφοπλισμού και Μη Διάδοσης Όπλων Μαζικής Καταστροφής του ΝΑΤΟ, Γουίλιαμ Άλμπερκ αναφέρει πως η επιλογή της κυβέρνησης Μπάιντεν να στείλει πυραυλικά συστήματα ATACMS στην Ουκρανία υπό όρους για το πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν «δεν είχε νόημα και ήταν προς όφελος της Ρωσίας».
Στην πραγματικότητα, αυτή η πολιτική οδήγησε «στην ιδέα ότι η Ρωσία μπορεί να επιτεθεί σε οποιονδήποτε οπουδήποτε στην Ουκρανία, αλλά η Ουκρανία δεν μπορεί να επιτεθεί στα στρατεύματα που βρίσκονται πέρα από τα σύνορα (στη Ρωσία). Αυτή η ιδέα είναι «ανοησία», ισχυρίζεται ο Άλμπερκ.
Μετατόπιση κόκκινων γραμμών
Και ενώ εντείνεται η ανησυχία μετά τις εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας, θα μπορούσε κανείς να ξεχάσει ότι η Ουκρανία έχει εκτοξεύσει εδώ και μήνες drones σε στόχους βαθιά στη Ρωσία και ότι είχε ήδη εκτοξεύσει δυτικά όπλα στα εδάφη του αντιπάλου. Η απόφαση να αξιοποιηθούν δυτικά όπλα μεγαλύτερης εμβέλειας είναι διαφορά βαθμού, όχι είδους.
Όπως εξηγούν οι αναλυτές πάνω από ένα χρόνο τώρα, επί μήνες, το Κίεβο είχε το δικαίωμα να εκτοξεύει ATACMS σε ρωσικούς στόχους στην κατεχόμενη Ουκρανία. Η Ρωσία προειδοποίησε για τρομερές συνέπειες εάν η Ουκρανία βάλει στο στόχαστρο τα εδάφη της με δυτικά όπλα.
Από τον Μάιο, η Ουάσιγκτον επέτρεψε επίσης στο Κίεβο να χρησιμοποιήσει αμερικανικούς πυραύλους μικρότερου βεληνεκούς για να χτυπήσει στόχους στη Ρωσία. Προτού ο Μπάιντεν δώσει το πράσινο φως σε αυτήν την απόφαση, ο Πούτιν εξαπέλυε παρόμοιες πυρηνικές απειλές, προειδοποιώντας ότι η κίνηση αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε «σοβαρές συνέπειες» για «μικρές και πυκνοκατοικημένες χώρες». Δεν το έκανε.
«Όταν περνάς μια ψεύτικη κόκκινη γραμμή – δεν συμβαίνει τίποτα ουσιαστικά» υπογραμμίζει ο Άλμπερκ. «Ωστόσο, οι απειλές αυτές ήταν αρκετές για να εμποδίσουν τη Δύση να δώσει στην Ουκρανία ό,τι χρειάζεται για να επιτεθεί» καταλήγει.
