Σε πύρινο κλοιό συνεχίζει να βρίσκεται το Λος Άντζελες, το οποίο είναι περικυκλωμένο από πέντε μέτωπα. Ξηρασία, ζέστη και ισχυροί άνεμοι συνέβαλαν στην ταχεία εξάπλωση αυτών των πυρκαγιών καθιστώντας τις, «τις πιο καταστροφικές» που έχουν εκδηλωθεί στην περιοχή του Λος Άντζελες.
«Πιθανόν να χρειαστούν πολλές ημέρες για τον έλεγχό τους. Το πρόβλημα είναι ότι η περιοχή του Λος Άντζελες βρίσκεται σε συνθήκες ξηρασίας, καθώς λαμβάνει μόνο το 4% των αναμενόμενων βροχοπτώσεων για αυτή την εποχή του έτους. Έτσι, η υγρασία της καύσιμης ύλης είναι εξαιρετικά χαμηλή, ιδιαίτερα για αυτή την εποχή.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ακραία ανεμοθύελλα με ριπές ανέμων με ταχύτητα 90+ μίλια την ώρα (144 χλμ/ώρα) δημιουργεί καταστροφικές συνθήκες για την ακραία εξάπλωση της πυρκαγιάς», υπογραμμίζει ο δρ Κρεγκ Μπ. Κλέμεντς (Craig B. Clements) καθηγητής Μετεωρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ των ΗΠΑ και διευθυντής του Διεπιστημονικού Ερευνητικού Κέντρου για τις πυρκαγιές του πανεπιστημίου του Σαν Χοσέ.
Πώς επηρεάσαν την φωτιά οι άνεμοι Σάντα Άνα
Οι άνεμοι Σάντα Άνα που πνέουν στην ευρύτερη περιοχή συνέβαλαν καθοριστικά στην ταχεία εξάπλωση των πυρκαγιών που έχουν ήδη κατακάψει εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα.
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διδάκτωρ μετεωρολογίας και ερευνητής στην πυρομετεωρολογική ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Γιώργος Παπαβασιλείου, πρόκειται για τοπικούς εποχικούς ανέμους, που εμφανίζονται τους ψυχρούς μήνες του έτους στην περιοχή αρκετά συχνά.
«Δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο. Είναι ένα φαινόμενο γνωστό εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες, για περισσότερο από έναν αιώνα. Το φαινόμενο αυτό διαμορφώνεται όταν έχουμε ένα μοτίβο καιρού, με υψηλές πιέσεις στα βόρεια της περιοχής του Λος Άντζελες, στα υψίπεδα της Νεβάδα και της Γιούτα (Great Basin), και όταν αυτό συνδυάζεται με χαμηλότερες πιέσεις, κυρίως σε περιοχές νότια του Λος Άντζελες, δηλαδή προς την θαλάσσια περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού και την Μπάχα της Καλιφόρνια.
Ουσιαστικά τότε διαμορφώνεται αυτό το ιδανικό πεδίο πιέσεων, ώστε να έχουμε ισχυρούς βορειοανατολικούς ανέμους στην περιοχή. Βέβαια, πέραν του φυσικού φαινομένου αυτού καθ’ αυτού, όταν αυτό συνδυάζεται και με μία μακρά περίοδο ξηρασίας, που καθιστά την βλάστηση εξαιρετικά ξηρή και εύφλεκτη, τότε διαμορφώνονται εκείνες οι πολύ επικίνδυνες πυρομετεωρολογικές συνθήκες για την εκδήλωση τέτοιων περιστατικών, σαν αυτά που είδαμε τις τελευταίες ημέρες.
Τέτοια περιστατικά, και μεγάλης έκτασης και με αντίστοιχες, δυστυχώς και τραγικές συνέπειες, με πάρα πολλές απώλειες, είχαμε και πρόσφατα το 2018 στο Camp Fire, το Νοέμβριο του 2018, όπου τότε είχαμε ένα παρόμοιο πυρομετεωρολογικό μοτίβο καιρού στην Βόρεια Καλιφόρνια με την επικράτηση των ανέμων “Diablo” (παρόμοιος με τους ανέμους Santa Ana)», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαβασιλείου και υπογραμμίζει ότι η μακρά περίοδος ξηρασίας αυξάνει τη διαθέσιμη καύσιμη ύλη ευνοώντας την εξάπλωση της πυρκαγιάς.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του φαινομένου
Χαρακτηριστικό αυτού του φαινομένου, σύμφωνα με τον κ. Παπαβασιλείου είναι ότι λόγω της προέλευσής του, καθώς δηλαδή οι άνεμοι έρχονται από περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο (καταβάτες άνεμοι), υπόκεινται σε μία διεργασία που ονομάζεται αδιαβατική θέρμανση.
«Ο αέρας, καθώς κατεβαίνει από τους ψηλούς ορεινούς όγκους, συμπιέζεται και θερμαίνεται, ενώ ταυτόχρονια ξηραίνεται σημαντικά με αποτέλεσμα η σχετική υγρασία του να πέφτει κάτω από το 10 %.
Επιπέλον, καθώς ο αέρας εξαναγκάζεται να κινηθεί μέσα από στενά τοπογραφικά περάσματα, αλληλεπιδρά με την έντονη τοπογραφία και η ένταση των ανέμων αυξάνεται, με αποτέλεσμα οι αέριες μάζες που φτάνουν κοντά στις παράκτιες περιοχές και περιοχές χαμηλότερου υψομέτρου να είναι εξαιρετικά θερμές και ξηρές συνοδεία ισχυρών ανέμων.
Άρα, λοιπόν, αυτό το κοκτέιλ των πολύ ισχυρών θερμών και ξηρών ανέμων, διαμορφώνει εκείνες τις πολύ ευνοϊκές συνθήκες για την ταχεία εξάπλωση μιας πυρκαγιάς, όταν και εφόσον αυτή εκδηλωθεί», σημειώνει.
«Οι άνεμοι Σάντα Άνα είναι πάρα πολύ ξηροί»
Από την πλευρά του ο κ. Ξανθόπουλος επισημαίνει ότι οι άνεμοι Σάντα Άνα έχουν συμβάλλει καθοριστικά και στο παρελθόν στην εκδήλωση μεγάλων φωτιών στην περιοχή.
«Ο άνεμος Σάντα Άνα έρχεται από την έρημο Μοχάβι, είναι καταβατικός και είναι πάρα πολύ ξηρός. Καθώς κατεβαίνει τις πλαγιές των βουνών του Λος Άντζελες γίνεται όλο και θερμότερος αλλά και ξηρότερος.
Αυτόματα όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία, πέφτει η σχετική υγρασία με αποτέλεσμα να επιφέρει τις επιπτώσεις που παρακολουθούμε σε συνδυασμό με την ξηρασία που υπάρχει στην Καλιφόρνια και η οποία φτάνει στο σημείο να κάνει εύφλεκτη οποιαδήποτε βλάστηση, επιβαρύνοντας την κατάσταση», υπογραμμίζει ο κ. Ξανθόπουλος ενώ προσθέτει ότι όπως του περιέγραφε καθηγητής του από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια ο μόνος τρόπος να ελεγχθούν τέτοιου είδους φωτιές είναι να αυξηθεί η σχετική υγρασία.
Υπάρχουν ανάλογα φαινόμενα στην Ελλάδα;
Σύμφωνα με τον κ. Παπαβασιλείου τέτοιου είδους άνεμοι, όπως οι Santa Ana, ανήκουν στη μεγάλη οικογένεια των “καταβατών ανέμων”, οι οποίοι δημιουργούνται όταν ο αέρας κινείται πάνω από ορεινούς όγκους.
«Είναι οι τυπικοί άνεμοι, όπως τους ονομάζουμε σε κάποιες περιοχές της χώρας μας, λίβες, καταβατικοί άνεμοι δηλαδή, οι οποίοι ουσιαστικά συναντούν έναν ορεινό όγκο και στη συνέχεια κατέρχονται από τον ορεινό όγκο σε χαμηλότερα υψόμετρα. Τέτοιους ανέμους έχουμε σε αρκετές περιοχές, μιας και η χώρα μας χαρακτηρίζεται από έντονη τοπογραφία.
Τους παρατηρούμε σε αρκετές περιοχές, όπως για παράδειγμα στην περιοχή της Θεσσαλίας, της Πελοποννήσου και φυσικά της Κρήτης. Δεν είναι ένα ξένο ούτε πρωτόγνωρο φαινόμενο. Μοιραζόμαστε και αυτό το φαινόμενο με την περιοχή της Καλιφόρνια μαζί με πολλά άλλα που μοιραζόμαστε κλιματολογικά», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπαβασιλείου και προσθέτει:
«Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε σαν ουσία είναι ότι και στη χώρα μας υπάρχουν μοτίβα καιρού που ουσιαστικά δίνουν τοπικά τέτοιους ανέμους, λίβες, καταβατικούς ανέμους, που διαμορφώνουν αυτές τις επικίνδυνες πυρομετεωρολογικές συνθήκες. Είναι διαφορετικοί τύποι από περιοχή σε περιοχή».
