Συνομιλίες για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα μεταξύ της Τεχεράνης, από τη μία πλευρά, και της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας, από την άλλη, ξεκινούν σήμερα στην Ελβετία, μία εβδομάδα πριν από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.
Οι συνομιλίες αυτές θα διεξαχθούν λιγότερους από δύο μήνες μετά τις διαπραγματεύσεις που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ του Ιράν και εκπροσώπων των τριών αυτών ευρωπαϊκών χωρών στη Γενεύη, σε μια περίοδο που οι Δυτικοί ανησυχούν για την εξέλιξη του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
«Δεν είναι διαπραγματεύσεις», ανακοίνωσε στο AFP το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών. Πρόκειται απλώς για «διαβουλεύσεις», επεσήμανε το Ιράν.
Οι συνομιλίες αυτές, που θα διαρκέσουν δύο ημέρες, θα αφορούν «μεγάλο εύρος ζητημάτων», δήλωσε ο Εσμαεΐλ Μπακαεΐ εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Για την Τεχεράνη «βασικός στόχος αυτών των συνομιλιών είναι η άρση των κυρώσεων εις βάρος του Ιράν», πρόσθεσε, εξηγώντας ότι το Ιράν «θα ακούσει επίσης τα θέματα τα οποία θέλουν να συζητήσουν οι άλλες πλευρές».
Η συνάντηση αποτελεί «απόδειξη ότι οι χώρες της Ε3», του σχήματος στο οποίο συμμετέχουν η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία, «συνεχίζουν να εργάζονται για την εξεύρεση διπλωματικής λύσης στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η εξέλιξη του οποίου είναι ιδιαίτερα προβληματική», σχολίασε το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών.
Η Τεχεράνη ανακοίνωσε στις αρχές Δεκεμβρίου ότι άρχισε να τροφοδοτεί και άλλες μηχανές φυγοκέντρησης στον πυρηνικό σταθμό στο Φορντό, έναν από τους μεγαλύτερους της χώρας, στο κεντρικό Ιράν. Στόχος «να αυξηθεί σταδιακά σημαντικά το ποσοστό παραγωγής ουρανίου εμπλουτισμένου σε ποσοστό έως 60%», σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ- ΙΑΕΑ).
Σε επιστολή της προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με ημερομηνία 6 Δεκεμβρίου, η ομάδα Ε3 εξέφρασε την έντονη «ανησυχία» της και κάλεσε το Ιράν «να τερματίσει αμέσως την πυρηνική κλιμάκωση».
Οι τρεις ευρωπαϊκές χώρες αναφέρθηκαν στο ενδεχόμενο προσφυγής στον μηχανισμό επαναφοράς των κυρώσεων εις βάρος του Ιράν, προκειμένου «να το εμποδίσουν να αποκτήσει πυρηνικό όπλο».
Σύμφωνα με τον ΔΟΑΕ, το Ιράν είναι η μόνη χώρα που δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα και η οποία εμπλουτίζει ουράνιο σε ποσοστό 60%, κοντά στο 90% που είναι απαραίτητο για την κατασκευή ατομικού όπλου.
Οι Ιρανοί τονίζουν τον ειρηνικό χαρακτήρα του πυρηνικού τους προγράμματος, στόχος του οποίου, όπως λένε, είναι κυρίως η παραγωγή ενέργειας και εξηγούν ότι δεν επιδιώκουν να αποκτήσουν πυρηνικό όπλο.
Οι σημερινές συνομιλίες διεξάγονται σε μια περίοδο που οι ομάδες, τις οποίες στηρίζει το Ιράν στη Μέση Ανατολή, έχουν αποδυναμωθεί έπειτα από μήνες πολέμου με το Ισραήλ.
Σε αυτό έρχεται να προστεθεί η επιστροφή Τραμπ στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου, ο οποίος κατά την πρώτη του θητεία ακολούθησε μια πολιτική «μέγιστης πίεσης» έναντι της Τεχεράνης.
Η ένταση γύρω από το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα είχε οξυνθεί σημαντικά επί προεδρίας Τραμπ, όταν οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν μονομερώς από τη συμφωνία του 2015 που είχε προσφέρει στην Τεχεράνη άρση των εις βάρος της κυρώσεων με αντάλλαγμα τον περιορισμό των πυρηνικών της φιλοδοξιών.
Το Ιράν τηρούσε τη συμφωνία αυτή μέχρι την αποχώρηση των ΗΠΑ το 2018. Έκτοτε κάθε προσπάθεια αναβίωσής της είχε αποτύχει. Μετά την εκλογή του τον Αύγουστο ο νέος Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν έχει εκφράσει την επιθυμία του επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για την αναβίωση της συμφωνίας.
