Αποκαλυπτική είναι η δήλωση του υπουργού Εσωτερικών Ματούς Σουτάι Έστοκ, την ώρα που ο υπουργός Άμυνας Ρόμπερτ Κάλινακ αποκάλυπτε ότι η κατάστασή του είναι «εξαιρετικά σοβαρή» καθώς οι γιατροί δίνουν μάχη για να σταματήσουν την αιμορραγία που προκάλεσαν οι πέντε πυροβολισμοί που δέχθηκε από τον 71χρονο συγγραφέα και μέλος της αντιπολίτευσης, Γιουράι Τσιντούλα. Όπως είπε ο Τσιντούλα πυροβόλησε τον Σλοβάκο πρωθυπουργό επειδή διαφωνούσε με τις πολιτικές της κυβέρνησης.
Οι Αρχές θεωρούν ότι ο ένοπλος που πυροβόλησε τον Σλοβάκο πρωθυπουργό είχε πολιτικά κίνητρα, δήλωσε ο Έστοκ. Ο ίδιος κατηγόρησε επίσης το διαδικτυακό «μίσος» ότι βρίσκεται πίσω από την επίθεση. Κάλεσε ακόμη τους δημοσιογράφους, το κοινό και τους πολιτικούς να «σταματήσουν να διαδίδουν το μίσος».
«Δεν μπορούμε να απαντήσουμε στο μίσος με μίσος. Γι’ αυτό θα ήθελα να σας ζητήσω όλους να σταματήσετε όλο αυτό το μίσος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που στοχεύει σε αυτό ή το άλλο πολιτικό κόμμα. Σταματήστε το τώρα, αμέσως τώρα», είπε χαρακτηριστικά.
«Αυτό που έχει ξεκινήσει τώρα έχει σπαρθεί από πολλούς από εσάς», πρόσθεσε.
Το Κοινοβούλιο συνεδρίαζε την ώρα της επίθεσης και τα σλοβακικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ένας βουλευτής του Φίτσο φώναξε στους βουλευτές της αντιπολίτευσης, κατηγορώντας τους ότι υποκίνησαν την επίθεση.
Τι υποστήριξε ο δράστης
Σύμφωνα με τον ιστότοπο aktuality.sk ο δράστης είπε στον διάδρομο του αστυνομικού τμήματος ότι δεν συμφωνεί με την πολιτική της σημερινής κυβέρνησης.
Ωστόσο, από το βίντεο που κυκλοφορεί στα social media δεν είναι ξεκάθαρο αν τραβήχτηκε σήμερα ή είναι παλιότερο.
Οι αρχές θεωρούν ότι ο ένοπλος που πυροβόλησε σήμερα τον Ρόμπερτ Φίτσο είχε πολιτικά κίνητρα, δήλωσε από την πλευρά του ο υπουργός Εσωτερικών της Σλοβακίας, ο Ματούς Σουτάι Έστοκ.
Σοκ και αποτροπιασμός
Σοκαρισμένοι είναι οι ξένοι ηγέτες από την επίθεση με στόχο τον Σλοβάκο πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίτσο ο οποίος δίνει μάχη για τη ζωή του μετά τα πυρά που δέχθηκε.
Μακρόν: Απερίφραστη καταδίκη της επίθεσης
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν δήλωσε από την πλευρά του «σοκαρισμένος από τα πυρά που έπληξαν τον Σλοβάκο πρωθυπουργό».
«Καταδικάζω απερίφραστα την επίθεση αυτή. Οι σκέψεις μου και η αλληλεγγύη μου είναι κοντά του, στην οικογένειά του και στον σλοβακικό λαό» πρόσθεσε σε μήνυμα που ανάρτησε στο Χ (πρώην Twitter).
Η πρώτη αντίδραση Ζελένσκι
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατήγγειλε την «αποτρόπαια» επίθεση κατά του πρωθυπουργού της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο, ενός λαϊκιστή που είχε κάνει δηλώσεις οι οποίες θεωρήθηκαν ότι ευνοούν τη Ρωσία προτού υιοθετήσει έναν πιο συμφιλιωτικό τόνο τους τελευταίους μήνες.
«Η επίθεση κατά του Σλοβάκου πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο είναι αποτρόπαια», δήλωσε ο Ζελένσκι σε μήνυμά του στην πλατφόρμα Χ. «Καταδικάζουμε απερίφραστα αυτή την πράξη βίας σε βάρος του αρχηγού της κυβέρνησης ενός γειτονικού κράτους και εταίρου», πρόσθεσε.
Τι έγραψαν Μισέλ και Μέτσολα
Σοκαρισμένοι από την αποτρόπαια και βίαιη επίθεση κατά του πρωθυπουργού της Σλοβακίας, δηλώνουν ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα.
«Είμαι σοκαρισμένος από την είδηση της επίθεσης κατά του πρωθυπουργού της Σλοβακίας, Φίτσο, μετά από την κυβερνητική συνεδρίαση στη Χάντλοβα. Τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη βία ή τέτοιες επιθέσεις. Οι σκέψεις μου είναι με τον πρωθυπουργό και την οικογένειά του», έγραψε στο «Χ», ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Από την πλευρά της, η Ρομπέρτα Μέτσολα δήλωσε: «Είμαι σοκαρισμένη από την αποτρόπαια επίθεση κατά του πρωθυπουργού της Σλοβακίας, Φίτσο στην Χάντλοβα. Εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καταδικάζω αυτή τη βίαιη επίθεση. Οι σκέψεις μου είναι μαζί του και με την οικογένειά του αυτή τη δύσκολη στιγμή».
Γιατί η χώρα είναι σε πολιτική αναταραχή
Η επίθεση κατά του Σλοβάκου πρωθυπουργού ήρθε εν μέσω πολιτικής αναταραχής στην χώρα, λίγους μήνες μετά από την επιστροφή του στην εξουσία.
Πριν από δύο εβδομάδες, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν κατά της αμφιλεγόμενης αναμόρφωσης των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών της Σλοβακίας.
Οι επικριτές του τονίζουν ότι μία τέτοια εξέλιξη θα είχε ως αποτέλεσμα η κυβέρνηση να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο των μέσων ενημέρωσης.
Οι προτεινόμενες αλλαγές θα σήμαιναν ότι ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας που είναι γνωστός ως RTVS θα έπαυε να υφίσταται και θα αντικαθίστατο από έναν νέο οργανισμό.
«Εάν ο Φίτσο αναλάβει τον έλεγχο του RTVS, αυτό θα σήμαινε ένα αποφασιστικό βήμα προς τον Όρμπαν και τον Πούτιν», είχε δηλώσει ο Μιχάλ Τσιμέκα, του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης Προοδευτική Σλοβακία, σε χιλιάδες διαδηλωτές στη Μπρατισλάβα.
Τον Ιανουάριο σταμάτησε τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Προεκλογικά είχε υποσχεθεί τον άμεσο τερματισμό της σλοβακικής στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία και να εμποδίσει τις φιλοδοξίες της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Τον Φεβρουάριο, οι βουλευτές ενέκριναν νομικές αλλαγές που καταργούσαν ένα ειδικό γραφείο εισαγγελέα που ασχολείται με τη διαφθορά υψηλού επιπέδου, μείωσαν τις ποινές για οικονομικά εγκλήματα και μείωσαν την παραγραφή των βιασμών.
Τον Απρίλιο, ο Πέτερ Πελεγκρίνι, στενός σύμμαχος του Φίτσο, κέρδισε τον επαναληπτικό γύρο των προεδρικών εκλογών έναντι του φιλελεύθερου, φιλοδυτικού υποψηφίου της αντιπολίτευσης, Ιβάν Κόρτσοκ.
Ο Πελεγκρίνι περιγράφοντας την επίθεση ως «άνευ προηγουμένου απειλή για τη δημοκρατία της Σλοβακίας», είπε ότι οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να συμφωνούν σε όλα, αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι να εκφράσουν τη διαφωνία τους δημοκρατικά και νομικά.
Επίσης τον ίδιο μήνα, ο Σλοβάκος πρωθυπουργός αρνήθηκε να υποστηρίξει την εφαρμογή του νέου μεταναστευτικού συστήματος της Ε.Ε. στη χώρα του. Το νέο σύμφωνο του μπλοκ όριζε συντομότερες διαδικασίες ασφάλειας και ασύλου και προέβλεπε μειώσεις στον αριθμό των μεταναστών από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
Ουσιαστικά επρόκειτο για υλοποίηση της προεκλογικής του δέσμευσης που βρήκε ευήκοο εκλογικό κοινό σε αγρότες, ηλικιωμένους, συντηρητικούς ψηφοφόρους, βοηθώντας τον να φτάσει σε μια τρίτη θητεία.
Το μεταναστευτικό δεν ήταν το μόνο χαρτί που χρησιμοποίησε, αφού σημαντικό κομμάτι της προεκλογικής του εκστρατείας στηρίχθηκε στις επικρίσεις της δυτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Προεκλογικά δεν έκρυψε τη συμπάθειά του προς το Κρεμλίνο και κατηγόρησε Ουκρανούς ότι προκάλεσαν τον Βλαντιμίρ Πούτιν να ξεκινήσει την εισβολή, υιοθετώντας πλήρως τις θέσεις του ισχυρού άνδρα του Κρεμλίνου.
Την εποχή που ήταν στην αντιπολίτευση, ο Φίτσο έγινε στενός σύμμαχος του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, ιδίως όταν επρόκειτο για κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλλά όχι με όλους. Το κόμμα του έλαβε τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων με ποσοστό 23%.
Η πολιτική πορεία του Φίτσο
Η Σλοβακία, όπως και πολλοί από τους γείτονές της, είναι βαθιά διχασμένη – με τους νεότερους να είναι θυμωμένοι με την εθνικιστική προσέγγιση.
Τείνουν να είναι περισσότερο υπέρ της Ε.Ε., υπέρ της υποστήριξης της Ουκρανίας και υπέρ φιλελεύθερων θεμάτων.
Υπάρχει επίσης ευρεία ανησυχία για την αυταρχική προσέγγιση της πολιτικής, τον περιορισμό των ελευθεριών των μέσων ενημέρωσης και των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Το αποτέλεσμα είναι μια πολωμένη χώρα.
Ο Φίτσο διετέλεσε πρωθυπουργός της Σλοβακίας για περισσότερο από μια δεκαετία, πρώτα μεταξύ 2006 και 2010 και στη συνέχεια ξανά από το 2012 έως το 2018. Αναγκάστηκε να παραιτηθεί τον Μάρτιο του 2018 μετά από εβδομάδες μαζικών διαδηλώσεων για τη δολοφονία του ερευνητή δημοσιογράφου Γιαν Κούτσιακ και της αρραβωνιαστικιάς του, Μαρτίνα Κουσνίροβα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία φορά που ένα τέτοιο περιστατικό συγκλόνισε τη χώρα ήταν το 1923 όταν δολοφονήθηκε ο Αλόις Ρασίν υπουργός Οικονομικών της πρώην Τσεχοσλοβακίας.