Το ενδεχόμενο να κηρύξει «εθνική οικονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης» φέρεται να εξετάζει ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με στόχο να παράσχει νομική δικαιολογία για ένα μεγάλο εύρος καθολικών δασμών σε συμμάχους και αντιπάλους, δήλωσαν στο CNNi τέσσερις πηγές με γνώση του θέματος, καθώς ο Τραμπ επιδιώκει να επαναφέρει την παγκόσμια εμπορική ισορροπία στη δεύτερη θητεία του.
Η κήρυξη θα επέτρεπε στον Τραμπ να κατασκευάσει ένα νέο πρόγραμμα δασμών, χρησιμοποιώντας τον νόμο για τις διεθνείς οικονομικές εξουσίες έκτακτης ανάγκης, γνωστό ως «IEEPA», ο οποίος εξουσιοδοτεί μονομερώς έναν πρόεδρο να διαχειρίζεται τις εισαγωγές κατά τη διάρκεια μιας εθνικής έκτακτης ανάγκης.
Ο Τραμπ, σημείωσε μία από τις πηγές, έχει αδυναμία στον νόμο αυτό, καθώς παρέχει ευρεία δικαιοδοσία για τον τρόπο εφαρμογής των δασμών, χωρίς αυστηρές απαιτήσεις για την απόδειξη ότι οι δασμοί είναι απαραίτητοι για λόγους εθνικής ασφάλειας.
«Τίποτα δεν είναι αποκλείεται», δήλωσε μια δεύτερη πηγή που γνωρίζει το θέμα, αναγνωρίζοντας την έντονη συζήτηση για την κήρυξη εθνικής έκτακτης ανάγκης που έχει γίνει.
Η μεταβατική ομάδα του Τραμπ δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
Η πρώτη φορά που έκανε χρήση του νόμου
Το 2019, ο Τραμπ χρησιμοποίησε το IEEPA για να απειλήσει με δασμό 5% σε όλες τις μεξικανικές εισαγωγές, ο οποίος θα αυξανόταν στο 25% εάν το Μεξικό αρνιόταν να λάβει μέτρα για τη μείωση του αριθμού των παράτυπων μεταναστών που διασχίζουν τα σύνορα με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αφού οι Μεξικανοί αξιωματούχοι ταξίδεψαν στην Ουάσιγκτον για μια εβδομάδα προσωπικών διαπραγματεύσεων – και επιτεύχθηκε συμφωνία για την επαναφορά της μεταναστευτικής πολιτικής «Μείνετε στο Μεξικό» – οι δασμοί δεν εφαρμόστηκαν ποτέ. Αλλά το φάσμα της πιθανής δράσης, που προερχόταν από την εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης που είχε κηρύξει ο Τραμπ στα νότια σύνορα τρεις μήνες νωρίτερα, οδήγησε εξέχουσες ομάδες πίεσης επιχειρήσεων, όπως το Εμπορικό Επιμελητήριο και η Business Roundtable, να προετοιμάσουν αγωγές που αμφισβητούσαν τη νομιμότητα μιας τέτοιας κίνησης.
Αναζητεί και άλλες μεθόδους
Δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση για το αν θα κηρυχθεί εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δήλωσαν πηγές στο CNN. Η ομάδα του Τραμπ εξακολουθεί να διερευνά άλλες νομικές οδούς για να στηρίξει τους δασμούς που ο Τραμπ πρότεινε στην προεκλογική εκστρατεία.
«Νομίζω ότι ο πρόεδρος έχει ευρεία εξουσία να επιβάλει δασμούς για διάφορους λόγους, και υπάρχουν πολλές νομικές βάσεις για να το πράξει», δήλωσε η Κέλι Ανν Σο, δικηγόρος εμπορίου που διετέλεσε αναπληρώτρια βοηθός του Τραμπ για διεθνείς οικονομικές υποθέσεις. «Η IEEPA είναι σίγουρα μία από αυτές».
Οι σύμβουλοι του Τραμπ αξιολογούν το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν το άρθρο 338 του αμερικανικού εμπορικού δικαίου, το οποίο επιτρέπει σε έναν πρόεδρο να επιβάλει «νέους ή πρόσθετους δασμούς» κατά των χωρών που θεωρείται ότι κάνουν διακρίσεις εις βάρος του εμπορίου των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο εμπορικός νόμος επιτρέπει στον πρόεδρο να επιβάλει νέους δασμούς σε άμεση ανταπόδοση κατά των χωρών αυτών σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων – αν και δεν έχει δοκιμαστεί στην πρόσφατη ιστορία.
Ο εμπορικός νόμος «301» που έπληξε την Κίνα
Εξετάζουν επίσης την επανεξέταση του εμπορικού νόμου – γνωστού ως τμήμα 301 – που εγκαινίασε τους αρχικούς δασμούς του Τραμπ στην Κίνα για λόγους εθνικής ασφάλειας. Η κυβέρνηση Μπάιντεν άφησε σε ισχύ τη συντριπτική πλειοψηφία των δασμών του Τραμπ – και αύξησε τους δασμούς σε ορισμένα προϊόντα, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα – παρέχοντας μια βάση για τον επερχόμενο πρόεδρο να αυξήσει ή να προσαρμόσει τους δασμούς κατά το δοκούν. Αλλά η εφαρμογή των δασμών βάσει αυτού του νόμου απαιτεί κυβερνητική έρευνα και οι εταιρείες που επηρεάζονται από τις αλλαγές συχνά ασκούν επί μήνες πιέσεις για να εξαιρεθούν από τις εισφορές.
Εάν ο Τραμπ επιλέξει να κηρύξει εθνική οικονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ γρήγορα, δεν είναι σαφές ποια στοιχεία θα επικαλεστεί. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την Τρίτη, ο Τραμπ αναγνώρισε την εγγενή δύναμη της οικονομίας, ασκώντας κριτική στον πληθωρισμό αλλά και λέγοντας: «Τα επόμενα τέσσερα χρόνια οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απογειωθούν σαν πυραυλάκι. Αλλά στην πραγματικότητα το κάνουν ήδη». Ο Τραμπ επεσήμανε την εκτίναξη των ποσοστών οικονομικής αποδοχής στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις.
Οι υποστηρικτές των δασμών λένε ότι είναι απαραίτητοι για την τόνωση της αμερικανικής μεταποίησης.
«Η ομάδα Τραμπ κατανοεί ότι πρέπει να ανοικοδομήσουμε τη βιομηχανική μας ικανότητα για λόγους οικονομικής και εθνικής ασφάλειας, και αυτό θα είναι καλό για τις κοινότητες και τους Αμερικανούς εργαζόμενους», δήλωσε ο Nick Iacovella, ανώτερος αντιπρόεδρος του Συνασπισμού για μια ευημερούσα Αμερική. «Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, πρέπει οπωσδήποτε να έχετε μια ισχυρή, φιλοαμερικανική εμπορική πολιτική που να περιλαμβάνει δασμούς».
