Καθοριστικές για το αν θα «σπάσει ο πάγος» μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, ύστερα από την κρίση που πυροδοτήθηκε για τους δασμούς, θεωρούνται οι συνομιλίες που θα έχουν το Σάββατο (10/5) υψηλόβαθμες αντιπροσωπείες των δύο χωρών στην Ελβετία.
Ήδη πάντως έγινε το πρώτο βήμα από τον Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος ανακοίνωσε την πρόθεση του για δασμούς 80% στα εμπορεύματα που εισάγονται στις ΗΠΑ από την Κίνα από 145%. Βέβαια, λίγη ώρα αργότερα η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λίβιτ ανέφερε ότι επρόκειτο απλά για έναν αριθμό που ανέφερε ο Αμερικανός πρόεδρος και όχι για μια απόφαση που έχει ληφθεί.
Οι αναλυτές λένε ότι είναι απίθανο να προκύψει μια συνολική συμφωνία από μία μόνο συνάντηση, ωστόσο, ελπίζουν ότι θα υπάρξει συμφωνία μια μερική άρση των υψηλών δασμών. Το μόνο βέβαιο είναι τι και οι δύο πλευρές αναζητούν έναν δρόμο για την αποκλιμάκωση, καθώς το οικονομικό κόστος των δασμών γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να αγνοηθεί.
Αυτό γιατί όπως αναφέρει το cnbc.com η οικονομία των ΗΠΑ συρρικνώθηκε κατά 0,3% το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών ότι η οικονομία θα βυθιστεί σε ύφεση με υψηλότερο πληθωρισμό και ανεργία. Και ενώ η κινεζική οικονομία αναπτύχθηκε με ρυθμό 5,4%, καλύτερο από το αναμενόμενο, τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους, οι μεγάλες τράπεζες έχουν μειώσει τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη ολόκληρου του έτους για τη χώρα σε μόλις περίπου 4%, κάτω από τον στόχο της κυβέρνησης που είναι περίπου 5%.
Οι ανησυχίες του Πεκίνου που το οδηγούν στην Ελβετία
Αν και το Πεκίνο δημόσια δήλωνε ότι δεν θα υποκύψει στις αμερικανικές πιέσεις πίσω από κλειστές πόρτες, οι Κινέζοι αξιωματούχοι ανησυχούσαν ολοένα και περισσότερο για τον αντίκτυπο των δασμών στην οικονομία και τον κίνδυνο απομόνωσης, καθώς οι εμπορικοί εταίροι της Κίνας έχουν αρχίσει να διαπραγματεύονται συμφωνίες με την Ουάσινγκτον, όπως αναφέρει το Reuters επικαλούμενο πηγές με γνώση του θέματος που θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους.
Έτσι αν και κάποιες από τις ενέργειες της Ουάσιγκτον δεν ήταν αρεστές από το Πεκίνο, όπως η επιστολή για την φαιντανύλη, τελικά αποφάσισε να στείλει τον αντιπρόεδρο Χε Λιφένγκ στην Ελβετία για να συναντηθεί με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ και τον Εμπορικό Αντιπρόσωπο των ΗΠΑ Τζέιμισον Γκριρ.
Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, σε συνδυασμό με την απόφαση του Τραμπ τον περασμένο μήνα να επιβάλει δασμούς σε δεκάδες άλλες χώρες, έχει διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού, έχει αναστατώσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές και έχει πυροδοτήσει φόβους για απότομη κάμψη της παγκόσμιας ανάπτυξης.
Εν τω μεταξύ, οι περιορισμοί στις εξαγωγές της Κίνας έχουν περιορίσει την προσφορά κρίσιμων ορυκτών που χρειάζονται οι ΗΠΑ για όπλα, ηλεκτρονικά είδη και καταναλωτικά αγαθά.
«Και οι δύο πλευρές νομίζω ότι εξισορροπούν την προσπάθεια να φαίνονται σκληρές με το να μην θέλουν να κατηγορηθούν ότι είναι υπεύθυνες για τη βύθιση της παγκόσμιας οικονομίας», δηλώνει ο Σκοτ Κένεντι, ειδικός σε κινεζικές επιχειρηματικές υποθέσεις στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσινγκτον.
«Οι Κινέζοι έθεσαν υψηλό πήχη για αυτές τις συνομιλίες, αλλά γινόταν όλο και πιο σαφές ότι η κυβέρνηση Τραμπ ήθελε να καθίσει στο τραπέζι και δεν μπορούσαν να πουν όχι για πάντα. Έτσι, έχουν αποδεχτεί αυτό που πιθανότατα θεωρείται καλύτερα ως προ-διαπραγματεύσεις στη Γενεύη».
Γιατί ο Σι αρνείται να δει τον Τραμπ
Αν και ο Τραμπ πιθανότατα θα ήθελε άμεσες συνομιλίες με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ η Κίνα απέρριψε αυτή την ιδέα ως μη σύμφωνη με την παραδοσιακή της προσέγγιση να επεξεργάζεται πρώτα τις λεπτομέρειες πριν οι ηγέτες υπογράψουν οποιαδήποτε συμφωνία, σύμφωνα με δημόσιες δηλώσεις και των δύο πλευρών.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για την αντίδραση της Κίνας ήταν η δημόσια επίπληξη του Τραμπ προς τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι τον Φεβρουάριο, δήλωσε μία από τις πηγές, προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε απρόβλεπτη εχθρική αλληλεπίδραση μεταξύ των ηγετών των ΗΠΑ και της Κίνας θα αποτελούσε μια πλήγμα για το γόητρο του Σι.
Μεταξύ των κύριων παραγόντων της υποχώρησης του Πεκίνου ήταν εσωτερικά μηνύματα ότι οι κινεζικές εταιρείες αγωνίζονταν να αποφύγουν τις πτωχεύσεις και να αντικαταστήσουν την αγορά των ΗΠΑ, δήλωσαν τρία άτομα που γνωρίζουν τις κινήσεις της κινεζικής κυβέρνησης.
Μερικοί τομείς που αισθάνονται άμεσο αντίκτυπο ήταν οι κατασκευαστές επίπλων και παιχνιδιών, καθώς και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους.
Στο εσωτερικό, πάντως η Κίνα έχει υποβαθμίσει τις συνομιλίες από υψηλότερο επίπεδο σε απλή συνάντηση, αντανακλώντας την άποψή της ότι οι συζητήσεις θα αφορούν κυρίως την εξεύρεση των απαιτήσεων και των κόκκινων γραμμών της Ουάσιγκτον μετά από εβδομάδες αντιφατικών μηνυμάτων από τον Τραμπ και άλλους ανώτερους αξιωματούχους των ΗΠΑ.
Ποια είναι η πιθανή κατάληξη των διαπραγματεύσεων
Μια μερική αντιστροφή των δασμών είναι ένα από τα πιο πιθανά αποτελέσματα της συνάντησης, σύμφωνα με αναλυτές που παραμένουν διχασμένοι ως προς την έκταση τυχόν προσαρμογών και τον ρυθμό αποκλιμάκωσης.
Ο Ρόμπιν Σινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος για την Κίνα στην Morgan Stanley, προβλέπει ότι οι πραγματικοί δασμολογικοί συντελεστές των ΗΠΑ στα κινεζικά προϊόντα θα μπορούσαν να μειωθούν από το τρέχον 107% σε τελικό συντελεστή 45% μέχρι το τέλος του έτους. Ομοίως, ο Τιαντσιέν Σου, ανώτερος οικονομολόγος στην Economist Intelligence Unit, αναμένει ότι οι ΗΠΑ και η Κίνα θα μειώσουν τους αμοιβαίους σταθμισμένους μέσους δασμολογικούς συντελεστές τους, περίπου 50%, βραχυπρόθεσμα.
Αν και είναι προφανές ότι οι Αμερικανοί θέλουν την αποκλιμάκωση, οι Κινέζοι αξιωματούχοι έχουν υιοθετήσει πιο αυστηρό τόνο, επαναλαμβάνοντας το αίτημα της χώρας προς την κυβέρνηση Τραμπ να ακυρώσει όλους τους μονομερείς δασμούς στην Κίνα, όπως αναφέρει το cnbc.
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εμπορίου δήλωσε την Τετάρτη ότι «η Κίνα δεν θα θυσιάσει αρχές για να καταλήξει σε συμφωνία με τις ΗΠΑ», ενώ επανέλαβε ότι η Ουάσινγκτον πρέπει να «διορθώσει τα σφάλματά της» καταργώντας όλους τους μονομερείς δασμούς.
Εξ ου και οι προσπάθειες επίτευξης μιας πιο ολοκληρωμένης συμφωνίας, παρόμοιας με τη συμφωνία Φάσης Ένα που υπογράφηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, πιθανότατα θα είναι «μακροχρόνιες και αντιπαραγωγικές», όπως δήλωσε ο Ζου, καθώς και οι δύο πλευρές έχουν δείξει προθυμία για συμβιβασμούς αναφορικά με τις οικονομικές κόκκινες γραμμές.
