Αναρωτηθήκατε ποτέ πώς ήταν η βρεφική σας ηλικία; Γιατί δεν μπορούμε να θυμηθούμε λεπτομέρειες από εκείνη την περίοδο; Μια νέα μελέτη ρίχνει φως σε αυτήν την τρυφερή περίοδο της ζωής.
Μελέτη και μεθοδολογία
Όπως αναφέρει το CNNi, σε μελέτη που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη (20/3) στο περιοδικό Science, εξετάστηκαν 26 μωρά, χωρισμένα σε δύο ομάδες, αυτά έως 12 μηνών και άλλα από 12-24 μηνών.
Κατά τη διάρκεια του πειράματος, τα μωρά τοποθετήθηκαν σε μηχάνημα fMRI, όπου τους παρουσιάστηκαν μοναδικές εικόνες για δύο δευτερόλεπτα η κάθε μία. Οι ερευνητές στόχευαν στην καταγραφή της δραστηριότητας του ιππόκαμπου — την περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τα συναισθήματα, τη μνήμη και το αυτόνομο νευρικό σύστημα.
Ο Δρ Nick Turk-Browne (αριστερά) προετοιμάζει μια μικρή συμμετέχουσα για μια Λειτουργική Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού στο Κέντρο Απεικόνισης Εγκεφάλου (BrainWorks) στο Πανεπιστήμιο Yale.
CNNi
Οι προκλήσεις της έρευνας και οι νέες μέθοδοι
Ο Δρ. Nick Turk-Browne, κύριος ερευνητής της μελέτης και καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Yale εξηγεί:
«Ο ιππόκαμπος είναι μια βαθιά εγκεφαλική δομή που δεν είναι ορατή με τις συνηθισμένες μεθόδους, οπότε έπρεπε να αναπτύξουμε μια νέα προσέγγιση για να πραγματοποιήσουμε πειράματα μνήμης με μωρά μέσα σε μηχάνημα MRI – Προηγούμενες έρευνες πραγματοποιούνταν κυρίως όταν τα μωρά κοιμόντουσαν, καθώς είναι δύσκολο να παραμείνουν ακίνητα και να εστιάσουν για μεγάλο διάστημα».
Τα πορίσματα της μελέτης
Σε σύντομο χρονικό διάστημα, τα μωρά είδαν δύο εικόνες δίπλα-δίπλα: μία γνωστή και μία νέα. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τις κινήσεις των ματιών τους, σημειώνοντας ποια εικόνα κοιτούσαν περισσότερο. Συγκεκριμένα, αν το μωρό κοιτούσε περισσότερο τη γνωστή εικόνα, αυτό υποδήλωνε ότι την αναγνώριζε, πράγμα που σημαίνει ότι η μνήμη του είχε ενεργοποιηθεί.
Αναλύοντας τα δεδομένα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο ιππόκαμπος ήταν πιο ενεργός στα μεγαλύτερα μωρά, όταν κωδικοποιούσαν μνήμες. Επίσης, μόνο τα μωρά άνω των 12 μηνών έδειξαν δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την αναγνώριση και την λήψη αποφάσεων.
Ανάπτυξη της μνήμης μετά τους 12 μήνες
Αν και δεν είναι ακόμα σαφές γιατί η κωδικοποίηση της μνήμης είναι ισχυρότερη στα μωρά άνω των 12 μηνών, οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτό οφείλεται σε σημαντικές ανατομικές και αναπτυξιακές αλλαγές στον εγκέφαλο, όπως η ταχεία ανάπτυξη του ιππόκαμπου.
Ο Δρ. Nick Turk-Browne εκτιμά ότι ο ιππόκαμπος σε αυτήν την ηλικία μπορεί να μην έχει ακόμα τα σωστά “εργαλεία” για να ανακτήσει πλήρως τις μνήμες, αν και αυτές είναι ήδη αποθηκευμένες στον εγκέφαλο.
Συμβουλές για τους γονείς
Η Δρ. Simona Ghetti, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, ενθαρρύνει τους γονείς να κατανοήσουν πόσο σημαντική είναι η βρεφική εκμάθηση, ακόμη κι αν τα παιδιά τους δεν μπορούν να θυμηθούν αυτές τις πρώιμες εμπειρίες αργότερα στη ζωή τους.
“Τα μωρά μαθαίνουν τρομερά πολλά πράγματα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, καθώς συνδέουν ήχους με έννοιες και κατανοούν τη γλώσσα γύρω τους – Αυτές οι πρώιμες στιγμές μάθησης είναι οι βάσεις για την ανάπτυξη της γλωσσικής και συναισθηματικής τους νοημοσύνης.”
Προσθέτει ότι τα μωρά σχηματίζουν επίσης προσδοκίες για τα μέλη της οικογένειάς τους και μελετούν τις ιδιότητες των αντικειμένων και του κόσμου γύρω τους.
Αν και οι πρώτες αναμνήσεις είναι δύσκολο να ανακτηθούν αργότερα, είναι σαφές ότι η βρεφική ηλικία δεν είναι απλώς μια περίοδος “αναμονής”. Τα μωρά είναι σε διαρκή διαδικασία μάθησης, αποθηκεύοντας εμπειρίες που θα τα βοηθήσουν να εξελιχθούν συναισθηματικά και γνωστικά. Οι γονείς μπορούν να ενισχύσουν αυτήν τη διαδικασία με απλές καθημερινές δραστηριότητες που καλλιεργούν τη μάθηση και την αναγνώριση, αφήνοντας έτσι το στίγμα τους σε όλη την ανάπτυξή τους.
