Το χαρούμενο τιτίβισμα των πουλιών είναι συνήθως ένα σημάδι ότι μπαίνει η Άνοιξη και όχι ένας ήχος που θα περίμενε κανείς να συναντήσει στην απεραντοσύνη του διαστήματος. Ωστόσο, επιστήμονες του Πανεπιστημίου Beihang στην Κίνα μόλις εντόπισαν κάτι παρόμοιο σε απόσταση 165.000 χιλιομέτρων από τη Γη.
Αναλύοντας δεδομένα από τους δορυφόρους MMS (Magnetospheric Multiscale) της NASA, οι ερευνητές εντόπισαν ένα φαινόμενο γνωστό ως «χορωδιακά κύματα» (chorus waves) – σύντομες εκρήξεις ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που ταξιδεύουν κατά μήκος των γραμμών του μαγνητικού πεδίου της Γης.
Αν πηγαίνατε στο διάστημα, ωστόσο, δεν θα το ακούγατε (και όχι μόνο επειδή δεν υπάρχει αέρας για να μεταφέρει ηχητικά κύματα). Αυτό συμβαίνει επειδή αυτό το «τιτίβισμα» είναι στην πραγματικότητα ο ήχος των κυμάτων όταν μετατρέπονται σε ηχητικά σήματα για ανάλυση, εξηγεί το Science Focus του BBC.
Ακούστε το διαστημικό «τιτίβισμα» στο ακόλουθο βίντεο:
Τι προκαλεί λοιπόν τα ηλεκτρομαγνητικά τιτιβίσματα; Δυστυχώς, δεν είναι κάποια διαστημικά πουλιά. Στην πραγματικότητα, τα χορωδιακά κύματα είναι εντελώς φυσιολογικά. Αυτό που είναι παράξενο, ωστόσο, είναι το πόσο μακριά έχουν εντοπιστεί από τη Γη.
Τα χορωδιακά κύματα μεταφέρουν ενέργεια στα ηλεκτρόνια, επιταχύνοντάς τα κοντά στην ταχύτητα του φωτός. Αυτό είναι απαραίτητο για τη δημιουργία των ζωνών ακτινοβολίας της Γης (οι περιοχές γύρω από τον πλανήτη που λειτουργούν ως προστατευτική ασπίδα έναντι των σωματιδίων υψηλής ενέργειας του Ήλιου).
«Ηλεκτρόνια δολοφόνοι»
Ενώ δημιουργούν εντυπωσιακά φαινόμενα όπως το Βόρειο Σέλας, αυτά τα σωματίδια υψηλής ταχύτητας αναφέρονται συχνά ως «ηλεκτρόνια δολοφόνοι». Αυτό συμβαίνει επειδή αποτελούν σημαντική απειλή εξαιτίας της δυνατότητάς τους να βλάψουν δορυφόρους, αστροναύτες και ζωτικά συστήματα επικοινωνίας.
Συνήθως, τα κύματα εντοπίζονται περίπου 51.000 χιλιόμετρα μακριά, όπου κάτι που ονομάζεται «φαινόμενο μαγνητικού δίπολου» δίνει στο μαγνητικό μας πεδίο έναν βόρειο και έναν νότιο πόλο. Αλλά αυτή η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, σηματοδοτεί την πρώτη φορά που τα χορωδιακά κύματα παρατηρούνται σε απόσταση που φτάνει τα 165.000 χιλιόμετρα. Εδώ, το μαγνητικό πεδίο της Γης είναι ιδιαίτερα παραμορφωμένο και δεν υπάρχει φαινόμενο μαγνητικού δίπολου.
Εικονογράφηση της ανάπτυξης των χορωδιακών κυμάτων από τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature
Liu et al., Nature, 2025
Επιπλέον, τα κύματα έχουν παρόμοιες ιδιότητες με αυτά που παρατηρούνται πιο κοντά στη Γη, διαρκούν περίπου μόνο 0,1 δευτερόλεπτα σε συχνότητες κοντά στα 100Hz (παρόμοιες με αυτή του γουργουρητού ενός κινητήρα αυτοκινήτου).
Γιατί λοιπόν όλα αυτά έχουν σημασία; Διότι διαπιστώθηκε ότι τα κύματα δεν χρειάζονται τις περιβαλλοντικές συνθήκες της Γης για να σχηματιστούν, όπως πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι τώρα.
Ενώ τα χορωδιακά κύματα παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία της Γης από τις ηλιακές καταιγίδες, μπορούν επίσης να προκαλέσουν πολλές ζημιές. Η γνώση περισσότερων στοιχείων γι’ αυτά θα μπορούσε να μας βοηθήσει να προστατευτούμε καλύτερα.
.
