Μόνο και μόνο η θέα ενός ανθρώπου με εμφανή συμπτώματα ασθένειας μπορεί να ενεργοποιήσει έναν εσωτερικό «συναγερμό» στον εγκέφαλο και το σώμα μας, ακόμη κι αν αυτός βρίσκεται πολύ μακριά για να μας μολύνει πραγματικά, διαπίστωσαν ερευνητές.
Μια σειρά πειραμάτων με χρήση συσκευών εικονικής πραγματικότητας (VR) δείχνει πόσο «εξαιρετικά ευαίσθητος» είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλος στα οπτικά σημάδια ασθένειας, αναφέρει το Science Alert.
Oι συμμετέχοντες στα πειράματα αυτά είδαν εικονικά άβαταρ σε διαφορετικές αποστάσεις. Όταν έβλεπαν κάποιο άβαταρ με σαφή σημάδια ασθένειας, ο εγκέφαλός τους ενεργοποιούνταν άμεσα και το ανοσοποιητικό τους σύστημα έμπαινε σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας. Αντίθετα, απέναντι σε ένα ουδέτερο, υγιές άβαταρ, ο εγκέφαλος δεν εμφάνιζε ανάλογα μοτίβα ενεργοποίησης και οι εξετάσεις αίματος δεν έδειχναν άμεση αύξηση των ανοσολογικών δεικτών.
Αύξηση ανοσολογικών δεικτών
Μερικοί από αυτούς τους δείκτες είναι γνωστοί ως έμφυτα λεμφοειδή κύτταρα (ILC). Τα ILC μπορούν να αυξηθούν στο αίμα όταν το σώμα εκτίθεται άμεσα σε έναν παθογόνο παράγοντα, αλλά σε αυτή την περίπτωση αρκούσε η θέα μιας εικονικής λοίμωξης και η προοπτική έκθεσης για να εκτοξευτούν τα επίπεδά τους.
«Τα δεδομένα δείχνουν ότι τα ILC αντιδρούν στις λοιμώξεις όχι μόνο όταν αυτές ανιχνεύονται στο σώμα, αλλά και όταν ο εγκέφαλος επεξεργάζεται την πιθανότητα μιας απειλής που πλησιάζει», σημειώνουν οι ερευνητές.
Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων με τεχνικές μηχανικής μάθησης έδειξε ότι η δραστηριότητα του εγκεφάλου στην αναγνώριση απειλής μπορούσε σε μεγάλο βαθμό να εξηγήσει την ανοσολογική αντίδραση. Μετά την προβολή ενός άρρωστου άβαταρ από απόσταση, ο εγκέφαλος των συμμετεχόντων εμφάνιζε ένα ιδιαίτερο μοτίβο ενεργοποίησης, το οποίο δεν παρατηρούνταν όταν το άβαταρ είχε φοβισμένη ή ουδέτερη έκφραση. Μάλιστα, τα άρρωστα avatar που ήταν πιο μακριά προκάλεσαν την ισχυρότερη αντίδραση από το δίκτυο του εγκεφάλου. Είναι ενδιαφέρον ότι ορισμένες από αυτές τις ενεργοποιημένες περιοχές είναι οι ίδιες με εκείνες που μπορούν να ενεργοποιηθούν μετά τη χορήγηση εμβολίου για τη γρίπη.
Σε κατάσταση ετοιμότητας
Τα ευρήματα της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Neuroscience υποδεικνύουν ότι ο εγκέφαλος κινητοποιείται γρήγορα όταν αντιλαμβάνεται μια πιθανή απειλή, ενεργοποιώντας περιοχές όπως ο υποθάλαμος, ο οποίος στη συνέχεια επικοινωνεί με το ανοσοποιητικό σύστημα, δίνοντας στο σώμα χρόνο να προετοιμάσει την άμυνά του.
Τα πειράματα πραγματοποιήθηκαν συνολικά σε 248 υγιείς ενήλικες. Σε ένα από αυτά, οι συμμετέχοντες έπρεπε να πατήσουν ένα κουμπί μόλις ένιωθαν ένα άγγιγμα στο πρόσωπο. Όταν στις συσκευές τους έβλεπαν ένα άρρωστο άβαταρ, πατούσαν το κουμπί ταχύτερα σε σχέση με όταν έβλεπαν ένα ουδέτερο ή φοβισμένο άβαταρ, ένδειξη ότι ο εγκέφαλος βρισκόταν ήδη σε κατάσταση ετοιμότητας.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι χρειάζεται περαιτέρω μελέτη για να κατανοηθεί πώς η αντιληπτή μολυσματικότητα ή το αίσθημα αηδίας επηρεάζουν αυτήν την αντίδραση. «Τα ευρήματα δείχνουν μια ολοκληρωμένη νευρο–ανοσολογική απόκριση απέναντι σε απειλές μόλυνσης, όχι μόνο όταν υπάρχει φυσική επαφή», καταλήγουν.
