Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν τι προκάλεσε τα ασυνήθιστα σημάδια κόκκινης βαφής στο σκελετό μιας νεαρής γυναίκας που έζησε πριν από 2.200 χρόνια στην Κίνα, γνωστής ως «Κόκκινης Πριγκίπισσας του Δρόμου του Μεταξιού».
Η μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Archaeological and Anthropological Sciences, αποκαλύπτει ότι οι κόκκινοι λεκέδες στα δόντια της γυναίκας προκλήθηκαν από κιννάβαρι, χρωστική ουσία από το ορυκτό κινναβαρίτη, με βάση τον υδράργυρο.
Το κιννάβαρι, μια κόκκινη μορφή τοξικού θειούχου υδραργύρου, δεν έχει βρεθεί ποτέ στο παρελθόν σε υπολείμματα ανθρώπινων δοντιών, λένε οι επιστήμονες.
Όπως αναφέρει ο Independent, προηγούμενες μελέτες έχουν βρει ενδείξεις ότι το κιννάβαρι και παρόμοιες κόκκινες χρωστικές χρησιμοποιούνταν στο πλαίσιο ταφών, ζωγραφικής και ακόμη και αλχημείας. Όμως «αυτή είναι η μόνη γνωστή περίπτωση σκόπιμης βαφής των δοντιών με κιννάβαρι, μια βιοτοξική ουσία».
Το κρανίο της «Κόκκινης Πριγκίπισσας του Δρόμου του Μεταξιού»
You et al., Archaeol. Anthropol. Sci., 2025
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η νεαρή γυναίκα πιθανότατα χρησιμοποίησε το ορυκτό ως καλλυντικό. «Πιστεύεται ότι το κιννάβαρι αναμίχθηκε με συνδετικά υλικά και χρησιμοποιήθηκε για να βάψει τα δόντια αυτής της νεαρής γυναίκας κατά τη διάρκεια της ζωής της», αναφέρει η μελέτη.
«Αν και πρόκειται για μεμονωμένη περίπτωση, η σημασία της θα μπορούσε να συζητηθεί όχι μόνο στο πλαίσιο της συγκεκριμένης εποχής και τοποθεσίας, αλλά και για τον ανθρώπινο πολιτισμό γενικότερα».
Ποια ήταν η «Κόκκινη Πριγκίπισσα»
Τα λείψανα της γυναίκας ανακαλύφθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο του νεκροταφείου Shengjindian στο Xinjiang κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού, τον οποίο χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι ταξιδιώτες και έμποροι για να μεταφέρουν αγαθά μεταξύ Ασίας και Ευρώπης.
Καλλιτεχνική απεικόνιση της «Κόκκινης Πριγκίπισσας» εν ζωή
You et al., Archaeol. Anthropol. Sci., 2025
Ο σκελετός της βρέθηκε μαζί με τα λείψανα άλλων τριών ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένου ενός παιδιού. Ο τάφος περιείχε επίσης κεραμικά, ξύλινα αντικείμενα, οστέινες χτένες, δερμάτινες θήκες μαχαιριών και μπότες, στολίδια από κορδόνια καθώς και χρυσά σκουλαρίκια.
Η γυναίκα πιθανολογείται ότι πέθανε πριν από 2.200 έως 2.050 χρόνια σε ηλικία 20 έως 25 ετών.
«Μοναδική περίπτωση»
Στη μελέτη, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν διάφορες τεχνικές χημικής ανάλυσης στα υπολείμματα των δοντιών της γυναίκας για να επιβεβαιώσουν ότι η κόκκινη χρωστική ήταν πράγματι κιννάβαρι. «Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η κόκκινη χρωστική ουσία στα δόντια ήταν κιννάβαρι, το οποίο ήταν προσκολλημένο στην επιφάνεια των δοντιών με τη χρήση ενός πρωτεϊνούχου συνδετικού υλικού» γράφουν.
«Αυτή είναι η πρώτη και μοναδική γνωστή περίπτωση χρήσης του για τη χρώση των δοντιών στην αρχαιότητα και σε ολόκληρο τον κόσμο».
Τα ευρήματα υποδεικνύουν ένα σημαντικό ρόλο που έπαιζε το κόκκινο χρώμα στη γήινη και πνευματική ζωή σε αυτό το τμήμα της αρχαίας Κίνας. Οι σαμανιστικές τελετουργίες της περιοχής είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούσαν κόκκινες χρωστικές ουσίες, ωστόσο απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να δώσουν περισσότερα στοιχεία για αυτή τη μοναδική χρήση του συγκεκριμένου ορυκτού.
