Η πλειονότητα των Ευρωπαίων που ζούσαν πριν από 5.000 χρόνια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχτισαν το Στόουνχεντζ, μπορεί να είχαν σκούρο δέρμα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Πιστεύεται ήδη ότι οι πρώτοι κάτοικοι της Βρετανίας, όπως ο Άνθρωπος του Τσένταρ, που έζησε πριν από 10.000 χρόνια, είχαν σκούρο δέρμα και μπλε μάτια, πριν οι πιο ανοιχτόχρωμοι τόνοι δέρματος γίνουν κυρίαρχο χαρακτηριστικό, χρόνια αργότερα.
Αλλά τώρα ερευνητές του Πανεπιστημίου της Φεράρα στην Ιταλία λένε ότι αυτή η αλλαγή συνέβη αιώνες αργότερα από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα, αναφέρει ο Independent.
Πώς «άνοιξε» το χρώμα του δέρματος
Οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα από 348 γονιδιώματα – το σύνολο των οδηγιών του DNA – από τα λείψανα ανθρώπων που έζησαν πριν από 45.00 έως 1.700 χρόνια. Υπολογίστηκε ότι η συντριπτική πλειονότητα (92%) όσων ζούσαν στην Ευρώπη κατά την παλαιολιθική περίοδο της Λίθινης Εποχής, πριν από 13.000 έως 35.000 χρόνια, είχαν σκούρο δέρμα και το 8% είχε «ενδιάμεσες» αποχρώσεις δέρματος. Ωστόσο, η μελέτη υποδεικνύει ότι κανένας δεν είχε ανοιχτόχρωμο δέρμα.
Αυτό παρέμεινε ο κανόνας για χιλιάδες χρόνια, με το DNA από την Εποχή του Σιδήρου, μεταξύ 1.700 και 3.000 ετών πριν, να εξακολουθεί να δείχνει ότι το 55% των ανθρώπων είχαν σκούρο δέρμα και το 27% είχαν ενδιάμεσο χρώμα δέρματος. Διαπίστωσαν επίσης ότι μόλις το 18% είχε ανοιχτόχρωμο δέρμα.
Το νεολιθικό μνημείο Στόουνχεντζ εκτιμάται ότι κατασκευάστηκε ανάμεσα στο 2500 π.Χ. και το 2000 π.Χ.
AP Photo/Alastair Grant
Υπάρχουν περίπου 26 γονίδια που σχετίζονται με την παραγωγή της μελανίνης, η οποία ευθύνθεται για το πιο σκούρο δέρμα, και δύο συγκεκριμένοι τύποι, η ευμελανίνη και η φαιομελανίνη, καθορίζουν το χρώμα του δέρματος, των μαλλιών και των ματιών.
Επειδή το δέρμα και τα μαλλιά δεν διατηρούνται στα απολιθώματα, οι ειδικοί χρησιμοποίησαν τον γενετικό κώδικα από ανθρώπινα λείψανα και τον συνέκριναν με δεδομένα από σύγχρονους Ευρωπαίους, για να προβλέψουν το χρώμα του δέρματος, των μαλλιών και των ματιών των αρχαίων ανθρώπων.
Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι μετανάστευσαν από την Αφρική στην Ευρώπη και την Ασία πριν από περίπου 60.000 έως 70.000 χρόνια. Καθώς οι άνθρωποι μετανάστευαν σε περιοχές με φως χαμηλότερης υπεριώδους ακτινοβολίας, εξελίχθηκαν ώστε να γίνουν πιο ανοιχτόχρωμοι και να επιτρέπουν σε περισσότερο υπεριώδες φως να διεισδύει στο δέρμα τους, βοηθώντας το σώμα τους να παράγει βιταμίνη D, που είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση υγιών οστών και μυών.
«Άργησε πολύ η αλλαγή»
Για δεκαετίες, οι επιστήμονες υπέθεταν ότι οι άνθρωποι ανέπτυξαν γρήγορα πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα μετά τη μετανάστευση από την Αφρική, αλλά αυτή η τελευταία έρευνα δείχνει ότι αυτό έγινε πολύ πιο σταδιακά και ότι οι Βρετανοί που έχτισαν το Στόουνχεντζ ήταν πιθανό να είχαν σκούρα χαρακτηριστικά, σημειώνει η Silvia Ghirotto, εξελικτική βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Φεράρα, σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στη βάση δεδομένων bioRxiv.
«Με μια πιθανολογική προσέγγιση, δείξαμε ότι το χρώμα των ματιών, των μαλλιών και του δέρματος άλλαξε σημαντικά με την πάροδο του χρόνου στην Ευρασία», αναφέρεται στη μελέτη.
«Ήταν λογικό να φανταστούμε ότι οι πρώτοι κυνηγοί-συλλέκτες άποικοι, οι οποίοι προέρχονταν από θερμότερα κλίματα, είχαν κυρίως σκούρα χρώματα. Αυτό που ήταν λιγότερο αναμενόμενο ήταν η μακρά επιμονή των φαινοτύπων τους».
Και συνεχίζει: «Τα πράγματα άλλαξαν στη συνέχεια, αλλά πολύ αργά, έτσι ώστε μόνο κατά την Εποχή του Σιδήρου η συχνότητα των ανοιχτόχρωμων επιδερμίδων ήταν ίση με εκείνη των σκουρόχρωμων – κατά το μεγαλύτερο μέρος της προϊστορίας, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ήταν σκουρόχρωμοι».
