Ο Ερντογάν ποντάρει στην ισχυρή «διεθνή εικόνα» του… καμουφλάροντας τις αδυναμίες εντός Τουρκίας

Η ανάδειξη του Ερντογάν, ως διεθνούς παίχτη που εργάζεται για τη σταθερότητα στην Ανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή και λαμβάνει συγχαρητήρια από τον Ντόναλντ Τραμπ για αυτό, έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της θέσης του, αλλά και την ενίσχυση της περιφερειακής επιρροής της Τουρκίας.

Ωστόσο, σύμφωνα και με ανάλυση του Reuters, στο εσωτερικό της Τουρκίας, δεν περνάει απαρατήρητο ότι η προσπάθεια του Ερντογάν, να ενισχύσει το διεθνές προφίλ του, συμπίπτει με την προσπάθεια ενίσχυσης της θέσης του, απέναντι σε σειρά εσωτερικών ζητημάτων που προκαλούν αντιδράσεις.

Η σύλληψη και φυλάκιση του κύριου πολιτικού αντιπάλου του Ερντογάν, του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, προκάλεσε τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις της δεκαετίας τον Μάρτιο και τον Απρίλιο και αυτό που οι επικριτές αποκάλεσαν και αντιδημοκρατική νομική καταστολή.

Ο Ιμάμογλου αρνείται τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει, ενώ η Άγκυρα αρνείται τις επικρίσεις για αυταρχική συμπεριφορά.

Μετάθεση του ενδιαφέροντος στο εξωτερικό

Ωστόσο, αυτά τα φαινομενικά παράλληλα σύμπαντα – το διεθνές έναντι του εσωτερικού – υπογραμμίζουν την τάση του Ερντογάν στα 22 χρόνια διακυβέρνησης της Τουρκίας να μετατοπίζει το επίκεντρο στο εξωτερικό, όταν στο εσωτερικό της χώρας του γεννιούνται πολιτικά ή οικονομικά προβλήματα.

Ακολουθώντας αυτό το μοτίβο, ο Ερντογάν τον Μάιο του 2022 μπλόκαρε τη σχεδιαζόμενη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, σε μια εποχή που ο πληθωρισμός της Τουρκίας εκτοξευόταν προς το 85%, περιμένοντας μέχρι τις αρχές του περασμένου έτους για να εγκρίνει τελικά την αίτηση προσχώρησης της Σουηδίας με αντάλλαγμα παραχωρήσεις.

«Ο Ερντογάν δεν υπήρξε ποτέ τόσο κομβικός παίκτης στη γεωπολιτική», δήλωσε ο Birol Baskan, πολιτικός επιστήμονας με έδρα την Τουρκία. «Υπήρξαν δραματικές ανατροπές στη γεωπολιτική, με ιδιαίτερα αξιοσημείωτη την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, αν και νομίζω ότι το μεγαλύτερο κέρδος του Ερντογάν είναι αδιαμφισβήτητα η Συρία».

Συρία, Ουκρανία και Μέση Ανατολή το «παιχνίδι» του Ερντογάν

Σύμφωνα με Τούρκους κυβερνητικούς αξιωματούχους, η υποστήριξη του Ερντογάν στους Σύρους αντάρτες κατά την τελευταία δεκαετία τελικά απέδωσε καρπούς γι’ αυτούς -και γι’ αυτόν- όταν ανέτρεψαν τον πρώην πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο, αφήνοντας στην Άγκυρα μεγάλη επιρροή στη Δαμασκό και πέραν αυτής, καθώς η περιοχή προσπαθεί να ανακάμψει από τον πόλεμο.

Η επιρροή του Ερντογάν αυξήθηκε τον Ιανουάριο, όταν ο Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, δεδομένων των στενών δεσμών τους κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ.

Ο Τραμπ, ο οποίος υπερηφανεύεται για τις «εξαιρετικές σχέσεις» με τον Ερντογάν, δήλωσε ότι θα είναι ένας καλός οικοδεσπότης για τις ειρηνευτικές συνομιλίες Ρωσίας-Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη. Και ακόμη και αν η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε δεν απέφερε καρπούς, ο Τούρκος πρόεδρος, αναδείχθηκε ως σοβαρός οικοδεσπότης

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος επισκέφθηκε Τετάρτη την τουρκική πρωτεύουσα προκάλεσε τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν να τον συναντήσει στην Κωνσταντινούπολη την Πέμπτη για να συμφωνήσουν σε κατάπαυση του πυρός, αν και ο Πούτιν δεν έχει δεσμευτεί να συναντηθεί.

Ο Ερντογάν -που δέχθηκε τηλεφωνήματα ή επισκέψεις από ηγέτες των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Σαουδικής Αραβίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, του ΝΑΤΟ και άλλους ηγέτες του κόσμου μόνο την τελευταία εβδομάδα- προέτρεψε να αδράξει την ευκαιρία για ειρήνη μεταξύ των γειτόνων της στη Μαύρη Θάλασσα προς τα βόρεια.

Η αυτοδιάλυση του PKK

Η αυτoδιάλυση του PKK, μετά από 40 χρόνια μαχών, σηματοδότησε μια σημαντική νίκη για τον Ερντογάν.

Είχε προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί τα τρωτά σημεία των κουρδικών δυνάμεων που συνδέονται με το PKK στη βόρεια Συρία μετά την πτώση του Άσαντ, συμπεριλαμβανομένου του στοιχήματος ότι ο Τραμπ θα αποσύρει σύντομα τα αμερικανικά στρατεύματα που έχουν συμμαχήσει με αυτές τις δυνάμεις.

Ο Musavvat Dervisoglu, πρόεδρος του εθνικιστικού κόμματος της αντιπολίτευσης IYI της Τουρκίας, προειδοποίησε ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί την απόφαση του PKK για να εξασφαλίσει μια «ισόβια προεδρία», δεδομένου ότι η υποστήριξη των Κούρδων ψηφοφόρων θα μπορούσε να τον βοηθήσει να υιοθετήσει ένα νέο σύνταγμα και να παρατείνει την εξουσία του πέραν του 2028, όταν λήγει η θητεία του.

Ο Ερντογάν λέει ότι το νέο σύνταγμα αποτελεί προτεραιότητα, αλλά δεν έχει πει αν θέλει να είναι ξανά υποψήφιος.

Σε απομόνωση ο Ιμάμογλου

Το προβάδισμα του Ιμάμογλου έναντι του Ερντογάν στις δημοσκοπήσεις έχει αυξηθεί από τότε που ο δήμαρχος συνελήφθη τον Μάρτιο – γεγονός που τότε έπληξε τη λίρα της Τουρκίας και έφερε πίσω τη μάχη της κεντρικής τράπεζας με τον επί χρόνια ραγδαία αυξανόμενο πληθωρισμό.

Αλλά την περασμένη εβδομάδα, μια τουρκική δικαστική απόφαση μπλόκαρε την πρόσβαση του Ιμάμογλου στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης Χ, απομονώνοντάς τον ενδεχομένως περαιτέρω, καθώς αναμένει την ακρόασή του στο δικαστήριο για τις κατηγορίες διαφθοράς.

Εν τω μεταξύ, οι νυχτερινές διαδηλώσεις στις οποίες δεκάδες χιλιάδες Τούρκοι γέμιζαν τους δρόμους σε όλη τη χώρα για να καταγγείλουν τον πρόεδρο ότι χρησιμοποιεί τη δικαιοσύνη για πολιτικό όφελος – κατηγορίες που αρνείται – έχουν σε μεγάλο βαθμό εξασθενήσει.

Ο Χαρούν Αρμάγκαν, αντιπρόεδρος εξωτερικών υποθέσεων του κόμματος ΑΚ του Ερντογάν, δήλωσε ότι η υπόθεση Ιμάμογλου «δεν είναι μια πολιτική διαδικασία, αλλά μια δικαστική διαδικασία» που είναι ξεχωριστή από τις «σημαντικές πολιτικές εξελίξεις που εκτυλίσσονται» αλλού.

«Η κατάθεση των όπλων και η διάλυση του PKK… θα καταγραφούν ως ιστορικά ορόσημα στο πλαίσιο της τουρκικής πολιτικής», δήλωσε στο Reuters.

Συνεχή «δώρα» του Τραμπ στον Ερντογάν

Η Τουρκία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ και κατασκευάζει οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται ευρέως από την Ουκρανία κατά της Ρωσίας. Ταυτόχρονα, η Άγκυρα έχει απορρίψει τις δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας, βαδίζοντας σε μια λεπτή γραμμή μεταξύ των αντιμαχόμενων εθνών και διατηρώντας την εμπιστοσύνη τους.

«Ακόμη και αν οι ειρηνευτικές συνομιλίες σκοντάψουν στην Κωνσταντινούπολη, ο Ερντογάν εξακολουθεί να παίρνει τα εύσημα. Του αρέσει το όνομά του να σφραγίζεται δίπλα σε μια ειρηνευτική συμφωνία», δήλωσε ο Onur Isci, αναπληρωτής καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Kadir Has.

«Βρίσκεται σε πολύ ισχυρή διπλωματική θέση και φαίνεται να κερδίζει όλο και περισσότερους πόντους».

Ο τελευταίος πόντος σημειώθηκε την Τρίτη, όταν ο Τραμπ, στο Ριάντ, έκανε την αιφνιδιαστική ανακοίνωση ότι οι ΗΠΑ θα άρουν όλες τις κυρώσεις κατά της Συρίας, αφού πηγές ανέφεραν ότι ο Ερντογάν και ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν τον παρότρυναν να το πράξει.

Ο Ερντογάν και ο Τραμπ έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον τρεις τηλεφωνικές συνομιλίες μετά την επανεκλογή του Τραμπ και μίλησαν ξανά την Τετάρτη με άλλους ηγέτες για την απόφαση για τη Συρία.

Ο Τραμπ διόρισε επίσης έναν μακροχρόνιο σύμβουλό του, τον Τόμας Μπάρακ, ως πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Τουρκία, ο οποίος κατά την άφιξή του την περασμένη εβδομάδα δήλωσε ότι σκοπεύει να αναβαθμίσει τη σχέση από «σπουδαία» σε «εξαιρετική».