Ο χρόνος της χειρουργικής αποκατάστασης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου έχει σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία του μηνίσκου. Οι επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η καθυστέρηση ανακατασκευής του μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο ρήξης του.
Υπογραμμίζουν ότι οι ασθενείς με ρήξη χιαστού πρέπει να υποβάλλονται σε επέμβαση το αργότερο εντός ενός έτους από τον τραυματισμό, ώστε να ελαχιστοποιήσουν τις πιθανότητες βλαβών σε αυτόν αλλά και σε άλλα ανατομικά σημεία του γόνατος.
Αυτό συμβαίνει επειδή η απώλεια του πρόσθιου χιαστού, ο οποίος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους σταθεροποιητικούς μηχανισμούς της άρθρωσης του γόνατος, μπορεί να προκαλέσει παρατεταμένη αστάθεια, επιδεινώνοντας τη φθορά του μηνίσκου και αυξάνοντας την πιθανότητα εκφυλιστικών αλλαγών και ρήξεων.
«Οι τραυματισμοί του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου είναι πολύ συχνοί στα δραστήρια άτομα και στους αθλητές και δυστυχώς μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντική λειτουργική έκπτωση, λόγω της αστάθειας που προκαλείται στο γόνατο. Με την πάροδο του χρόνου μπορεί να προκαλέσει εκφυλιστικές αλλαγές σε αυτό, συμπεριλαμβανομένων των ρήξεων των μηνίσκων και του τραυματισμού του αρθρικού χόνδρου.
Σήμερα, η πιο συχνά προτιμώμενη προσέγγιση για τη θεραπεία του γόνατος με ρήξη πρόσθιου χιαστού είναι η χειρουργική. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι η γρήγορη αποκατάσταση της λειτουργίας του γόνατος προστατεύει τις ενδαρθρικές επιφάνειες από τις βλάβες που αναπτύσσονται μετά από τη ρήξη του», εξηγεί ο Χειρουργός Ορθοπαιδικός, επικεφαλής του Τμήματος Επανορθωτικής & Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Ισχίου – Γόνατος της Osteon Orthopedic & Spine Clinic δρ Βασίλειος Σακελλαρίου.
Όταν υπάρχει καθυστέρηση της χειρουργικής επέμβασης αυτή οφείλεται, συνήθως, στο χρόνο που χρειάζονται οι ασθενείς για να προετοιμαστούν ψυχικά, στις συνυπάρχουσες παθολογίες, όπως και σε προσωπικά και οικογενειακά θέματα.
Οι μη θεραπευμένες κακώσεις των πρόσθιων χιαστών, όμως, είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσουν μυϊκή ατροφία και μειωμένο εύρος κίνησης της άρθρωσης, γεγονός που μπορεί να περιπλέξει τη μετεγχειρητική αποκατάσταση. Μια ανασκόπηση στο American Journal of Sports Medicine υποδηλώνει ότι η έγκαιρη χειρουργική επέμβαση οδηγεί σε βελτιωμένα λειτουργικά αποτελέσματα και ταχύτερη επιστροφή στα αθλήματα, υπογραμμίζοντας τη σημασία της αντιμετώπισης των τραυματισμών του πρόσθιου χιαστού χωρίς περιττές καθυστερήσεις.
Τι ρόλο παίζει ο χρόνος που γίνεται το χειρουργείο
Μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy, αξιολόγησε τη σχέση μεταξύ του χρόνου από τον τραυματισμό έως την αποκατάσταση του πρόσθιου χιαστού, καθώς και της αποκατάστασης των ρήξεων μηνίσκου. Σε αυτήν συμπεριλήφθηκαν 1.317 ασθενείς με αποκατάσταση πρόσθιου χιαστού, οι οποίοι ήταν 31 ετών κατά μέσο όρο. Αυτοί χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες ανάλογα με το χρόνο που μεσολάβησε από τον τραυματισμό έως το χειρουργείο: λιγότερο από 3 μήνες (32%), 3-6 μήνες (29%), 6-12 μήνες (19%) και περισσότερο από 12 μήνες (19%).
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όταν η επέμβαση πραγματοποιήθηκε τουλάχιστον 12 μήνες μετά από τον τραυματισμό αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό βλάβης του έσω μηνίσκου. Πιο επιρρεπείς ήταν οι άνδρες και όσα άτομα (άνδρες-γυναίκες) ήταν κάτω των 30 ετών. Η συγκεκριμένη μελέτη δεν βρήκε να υπάρχουν επιπτώσεις όταν η εγχείρηση έγινε στους 3 ή 6 μήνες. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η χειρουργική αποκατάσταση θα πρέπει να εκτελείται σε εντός έτους από τη ρήξη του πρόσθιου χιαστού, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος τραυματισμού του έσω μηνίσκου.
Ίδια ήταν και τα ευρήματα μιας μελέτης που πραγματοποιήθηκε σε γυναίκες με ρήξη στο συγκεκριμένο σύνδεσμο. Σε 24 και 60 μήνες μετά από τον τραυματισμό τους, το ποσοστό των γυναικών που εμφάνισαν βλάβες στο μηνίσκο αυξήθηκε σημαντικά, σε σύγκριση με εκείνες που η αποκατάσταση έγινε νωρίτερα, ειδικά ρήξεις έσω μηνίσκου, οι οποίες συνέβησαν 12 και 24 μήνες μετά. Η αύξηση της ηλικίας συσχετίστηκε με μεγαλύτερο επιπολασμό ρήξεων μηνίσκου. Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες με ρήξη πρόσθιου χιαστού και καθυστέρηση στη χειρουργική επέμβαση μεγαλύτερη από 12 μήνες αντιμετωπίζουν σταδιακή αύξηση του κινδύνου μη ανακατασκευάσιμης ρήξης του έσω μηνίσκου.
«Αποδεικνύεται, επομένως, ότι ο χρόνος της αποκατάστασης είναι κρίσιμος, ιδίως όσον αφορά τις κακώσεις του μηνίσκου. Η έγκαιρη παρέμβαση όχι μόνο διατηρεί τη λειτουργία του γόνατος αλλά και βελτιώνει τα συνολικά αποτελέσματα. Ως εκ τούτου, πρέπει οι ασθενείς να ενημερώνονται σχετικά με τους κινδύνους και να αποφασίζουν γρήγορα την άμεση χειρουργική επέμβαση για τη βελτιστοποίηση της ανάρρωσης και τη διατήρηση της μακροπρόθεσμης υγείας της άρθρωσης.
Η πλέον σύγχρονη προσέγγιση για την αποκατάσταση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού είναι η αρθροσκοπική συνδεσμοπλαστική, με λήψη μοσχεύματος από άλλο σημείο. Πρόκειται για μια ασφαλή, ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, η οποία έχει πολλά πλεονεκτήματα, όπως μικρότερη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης και παραμονής στην κλινική, ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου και, κυρίως, ταχύτερη αποκατάσταση του ασθενούς και αμεσότερη επιστροφή στις δραστηριότητές του. Ο ασθενής κινητοποιείται άμεσα, βαδίζει με βακτηρίες λαμβάνει εξιτήριο σε 1-2 ημέρες και ξεκινά τη φυσικοθεραπεία για σταδιακή ανάκτηση του εύρους κίνησης και την ενδυνάμωση της άρθρωσης.
Η μετεγχειρητική πορεία κρίνεται, μεταξύ άλλων, και από την ικανότητα του χειρουργού, ο οποίος πρέπει να έχει εξειδικευτεί στην τεχνική αυτή και να έχει σημαντική εμπειρία», καταλήγει ο δρ Σακελλαρίου.
