Νέα εμπόδια εμφανίζονται στο σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό της σύγκρουσης στην Ουκρανία, έπειτα από την τηλεφωνική συνομιλία που είχε τη Δευτέρα με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην οποία ο ρώσος πρόεδρος προειδοποίησε ότι εξαιτίας της επίθεσης του Κιέβου με drones στην κατοικία του, θα αναθεωρήσει τη διαπραγματευτική στάση της χώρας του.
Ο Πούτιν ενημέρωσε τον Τραμπ για την απόφασή του σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν τη Δευτέρα, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, την ώρα που το Κίεβο χαρακτήριζε τους ρωσικούς ισχυρισμούς κατασκευασμένους, με στόχο να εκτροχιάσουν τη διαδικασία ειρήνευσης.
Ο Τραμπ αναφέρθηκε στη διαμάχη μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Φλόριντα, λέγοντας ότι ο Πούτιν τον ενημέρωσε για την υποτιθέμενη επίθεση κατά τη συνομιλία τους. Ο Αμερικανός πρόεδρος, εμφανιζόμενος να παίρνει το μέρος του Πούτιν, είπε ότι ήταν «πολύ θυμωμένος».
«Είναι άλλο πράγμα να είσαι επιθετικός, γιατί είναι επιθετικοί», είπε ο Τραμπ. «Είναι άλλο πράγμα να επιτίθεσαι στο σπίτι του. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για κάτι τέτοιο».
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι απέρριψε τους ρωσικούς ισχυρισμούς κάνοντας λόγο για «ένα νέο ψέμα» και προειδοποίησε ότι η Μόσχα μπορεί να το χρησιμοποιεί ως πρόσχημα για να προετοιμάσει επίθεση σε κυβερνητικά κτήρια στο Κίεβο.
Ο Πούτιν είπε ότι η Μόσχα σκοπεύει να συνεργαστεί στενά με τις ΗΠΑ στις προσπάθειες ειρήνευσης, αλλά θα επανεξετάσει μια σειρά συμφωνιών που είχαν επιτευχθεί στο παρελθόν, δήλωσε ο σύμβουλος του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ σε ρωσικά πρακτορεία. Ο Ουσάκοφ πρόσθεσε ότι ο Πούτιν διαβεβαίωσε τον Τραμπ πως η Μόσχα θα επιδιώξει να συνεχίσει τη συνεργασία με τους Αμερικανούς εταίρους για την επίτευξη ειρήνης και ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να διατηρήσουν τον διάλογό τους.
Η τηλεφωνική επικοινωνία της Δευτέρας —η δεύτερη μέσα σε δύο ημέρες— ακολούθησε μια έντονη διπλωματική κινητικότητα στο τέλος του έτους, καθώς ο Τραμπ πιέζει για λύση στην εισβολή της Ρωσίας το 2022 και για την υλοποίηση της δέσμευσής του από την πρώτη ημέρα επιστροφής του στον Λευκό Οίκο.
Παρότι η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ ανέφερε στο X ότι η συνομιλία ήταν «θετική», παραμένει ασαφές αν ο Αμερικανός πρόεδρος έχει πλησιάσει στον στόχο του.
Ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είπε νωρίτερα τη Δευτέρα ότι η Ουκρανία επιχείρησε να επιτεθεί σε προεδρική κατοικία στην περιοχή Νοβγκορόντ, πάνω από 400 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Μόσχας, με 91 drones, προσθέτοντας ότι η Ρωσία θα απαντήσει και ότι οι στόχοι έχουν ήδη επιλεγεί.
Ο Ουκρανός Υπουργός Εξωτερικών Αντρίι Σύμπιχα χαρακτήρισε τον ισχυρισμό ψευδή και «όπλο» για τη συνέχιση του πολέμου.
Αλλαγή κλίματος
Η αντιπαράθεση αυτή συνιστά έντονη μεταβολή κλίματος σε σχέση με την Κυριακή, όταν ο Ζελένσκι συναντήθηκε με τον Τραμπ στη Φλόριντα και οι δύο ηγέτες εξέφρασαν αισιοδοξία για τις προοπτικές μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, αναφέρει το Bloomberg. Αν και δεν υπήρξε σαφές αποτέλεσμα, ο Τραμπ μίλησε για «μεγάλη πρόοδο», προειδοποιώντας ωστόσο ότι ίσως χρειαστούν μερικές εβδομάδες για την ολοκλήρωση και ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Ο Ζελένσκι είπε την Κυριακή ότι το ειρηνευτικό σχέδιο έχει «συμφωνηθεί κατά 90%». Οι πρόεδροι ΗΠΑ και Ουκρανίας συνομίλησαν με Ευρωπαίους ηγέτες μετά τη συνάντησή τους.
Σε συνέντευξή του στο Fox News το βράδυ της Δευτέρας, ο Ζελένσκι επανέλαβε την εκτίμηση του 90%, προσθέτοντας ότι ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια αφορά τον έλεγχο των εδαφών. Απέρριψε την ιδέα ότι ο Πούτιν θέλει την επιτυχία της Ουκρανίας, όπως είπε ο Τραμπ ότι υποστήριξε ο Ρώσος ηγέτης.
«Δεν εμπιστεύομαι τον Πούτιν και δεν θέλει επιτυχία για την Ουκρανία», είπε ο Ζελένσκι. «Πιστεύω ότι μπορεί να λέει τέτοια λόγια στον Πρόεδρο Τραμπ».
Η Ουκρανία επιδιώκει συνάντηση με Ευρωπαίους εταίρους και τον Τραμπ τον Ιανουάριο, είπε ο Ζελένσκι, ακολουθούμενη από ξεχωριστή συνάντηση με Ρώσους αξιωματούχους. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι η «Συμμαχία των Προθύμων» θα συνεδριάσει στις αρχές Ιανουαρίου για τη στήριξη της Ουκρανίας.
Ουκρανοί αξιωματούχοι εργάστηκαν τις τελευταίες εβδομάδες για την αναθεώρηση ενός σχεδίου 28 σημείων που είχε αρχικά προτείνει η Ουάσιγκτον, αλλά θεωρήθηκε υπέρ το δέον ευνοϊκό προς τη Ρωσία. Η νεότερη εκδοχή έχει 20 σημεία, όμως η Μόσχα έχει προειδοποιήσει ότι περιλαμβάνει στοιχεία που δεν αποδέχεται, όπως το μέγεθος του μεταπολεμικού ουκρανικού στρατού.
Τα αγκάθια στην ειρηνευτική συμφωνία
Μεταξύ των κύριων εκκρεμοτήτων: το μέλλον της περιοχής Ντονμπάς, τμήμα της οποίας βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή. Η Ρωσία επιμένει σε μαξιμαλιστικές εδαφικές απαιτήσεις, ακόμη και για περιοχές που δεν ελέγχει πλήρως.
Ερωτηθείς για πιθανή αποχώρηση από παραμεθόριες περιοχές, ο Ζελένσκι είπε ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να θέσει μονομερείς εδαφικές παραχωρήσεις σε δημοψήφισμα, το οποίο θα μπορούσε αντίθετα να αφορά πρόταση για ελεύθερη οικονομική ζώνη ή κάτι παρόμοιο.
«Έχουμε το ζήτημα των εδαφών — και δεν μπορούμε, δεν είναι θέμα δημοψηφίσματος ή Βουλής ή προέδρου. Δεν μπορούμε απλώς να αποσυρθούμε, είναι εκτός του νόμου μας», είπε. Αν υπάρξει συμφωνία για κάποια μορφή οικονομικής ζώνης, με αντίστοιχες αμοιβαίες υποχωρήσεις, τότε «το δημοψήφισμα είναι ο τρόπος αποδοχής ή απόρριψης». Ένα θετικό δημοψήφισμα στην Ουκρανία θα ήταν «μεγάλη επιτυχία για τον Πρόεδρο Τραμπ», πρόσθεσε.
Η Ρωσία ζητά επίσης εγγυήσεις κατά της μελλοντικής ανατολικής διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και καθεστώς ουδετερότητας για την Ουκρανία αν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και σαφήνεια για την άρση των κυρώσεων και για τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων στη Δύση, σύμφωνα με πρόσωπο κοντά στο Κρεμλίνο.
Ο Ζελένσκι, από την πλευρά του, είπε ότι ζήτησε από τον Τραμπ αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας διάρκειας έως και μισού αιώνα. Οι τρέχουσες προτάσεις προβλέπουν ορίζοντα 15 ετών, με δυνατότητα παράτασης.
«Θα ήθελα οι εγγυήσεις να είναι πολύ μεγαλύτερες», είπε τη Δευτέρα. «Θα θέλαμε να εξετάσουμε τη δυνατότητα 30, 40, 50 ετών — και τότε θα είναι μια ιστορική απόφαση του Τραμπ».
Στη συνέντευξη στο Fox News, ο Ζελένσκι περιέγραψε την πρόταση ασφαλείας ως μια «τύπου ΝΑΤΟ» εγγύηση, που δεν είναι όμως ένταξη στο ΝΑΤΟ. Παρά τις διαπραγματεύσεις, η Ρωσία συνεχίζει να πλήττει την Ουκρανία με επιθέσεις drones και πυραύλων σε πόλεις και ενεργειακές υποδομές, επιδιώκοντας να μεγιστοποιήσει την πίεση στους πολίτες κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
