Η εκεχειρία 30 ημερών είναι μία πρόταση την οποία το Κρεμλίνο δεν μπορεί ούτε να απορρίψει, ούτε να αποδεχθεί. Μπορεί όμως η πρόταση των Ευρωπαίων για την Ουκρανία να αναγκάσει τη Μόσχα σε μία αμήχανη επιλογή: να αποκαλύψει τις πραγματικές διαθέσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν για τον πόλεμο, αναφέρει σε ανάλυσή του το CNNi.
Οι ηγέτες της Ευρώπης φαίνεται πως κατανόησαν ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες με τις ΗΠΑ δεν είχαν νόημα, καθώς την ίδια στιγμή ο Πούτιν έδειχνε να σχεδιάζει κλιμάκωση των επιθέσεων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Η «κίνηση ματ» των Ευρωπαίων πιέζει τον Τραμπ
Εν τέλει, Ουκρανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία και Πολωνία είχαν ελάχιστες επιλογές στη διάθεσή τους. Η απώλεια υπομονής της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία δεν έκρυβε καθόλου τη δυσαρέσκειά της τόσο για τη Μόσχα, όσο και περισσότερο για το Κίεβο, εγκυμονούσε έναν μεγάλο κίνδυνο: Να οδηγήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να εγκαταλείψουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία, μαζί με τις προσπάθειές τους για ειρηνική λύση, κάτι μπου θα μπορούσε να έχει ως συνέπεια μια πιθανή καταστροφή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Ως εκ τούτου, η τεράστια διπλωματική «κίνηση-ματ» από Μακρόν, Στάρμερ και Ζελένσκι, έφερε τον Λευκό Οίκο σε μια θέση όπου έπρεπε να υποστηρίξει μια άμεση ευρωπαϊκή προσπάθεια για τον έλεγχο της έκβασης του πολέμου.
Η Ευρώπη επιβάλλει στη Ρωσία μια πρόταση που έγινε αρχικά από τις ΗΠΑ και την Ουκρανία – την 30ήμερη άνευ όρων κατάπαυση του πυρός που προσφέρθηκε για πρώτη φορά μετά από μια διμερή συνάντηση στη Σαουδική Αραβία πριν από σχεδόν δύο μήνες. Αλλά αναγκάζουν επίσης τον Λευκό Οίκο να επιταχύνει, να παρακολουθήσει την εκεχειρία και στη συνέχεια να υποστηρίξει τις συνέπειες, τις «τεράστιες κυρώσεις», όπως τις αποκάλεσε ο Μακρόν, εάν η πρωτοβουλία καταρρεύσει.
Τι σηματοδοτεί η συμφωνία
Τυχόν υλοποίηση της απειλής για περαιτέρω κυρώσεις θα αποτελούσε δραματικό «σήμα» όσον αφορά τη δυτική ενότητα που δοκιμάστηκε έπειτα από μήνες απρόβλεπτης αμερικανικής πολιτικής και μετά τη ριζική στροφή του Τραμπ σε σχέση με την προσέγγιση του προκατόχου του κατά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, αναφέρει το Reuters.
Ο Τραμπ επικοινώνησε απευθείας με Ρώσους αξιωματούχους, συγκρούστηκε δημοσίως με τον Ζελένσκι και διέκοψε για λίγο τη ζωτικής σημασίας στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Πλέον, όμως, η κυβέρνηση Τραμπ έχει βελτιώσει τις σχέσεις με το Κίεβο και υπέγραψε συμφωνία για τους ουκρανικούς ορυκτούς πόρους έπειτα από δύσκολες διαπραγματεύσεις.
Αισθητή μάλιστα ήταν η αλλαγή στον τόνο του Τραμπ, ο οποίος έχει εκφράσει αυξανόμενη δυσαρέσκεια για την «κωλυσιεργία του Πούτιν», σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, όσον αφορά την κατάπαυση του πυρός.
Το πραγματικό πλάνο του Πούτιν
Σύμφωνα με το CNNi, το Κρεμλίνο πρέπει να συμφωνήσει, να αμφισβητήσει ή να αγνοήσει την πρόταση. Είναι πιθανό εξίσου όμως, όπως έχει συμβεί ξανά στο παρελθόν, να επινοήσει μία περίπλοκη απάντηση.
Η Ρωσία μπορεί να συμφωνήσει με την κατάπαυση πυρός, αλλά στη συνέχεια μπορεί να προκαλέσει νέα ένταση, κατηγορώντας την Ουκρανία ότι έσπασε τη συμφωνία. Ή να αμφισβητήσει ορισμένα στοιχεία της πρότασης, χρησιμοποιώντας τις επιθέσεις στο Κουρσκ και στο Μπέλγκοροντ, αναγκάζοντας τον Λευκό Οίκο να αμφισβητήσει εάν θα έπρεπε να απορρίψει με οργή τη μερική τήρηση της εκεχειρίας από το Κρεμλίνο. Η Μόσχα μπορεί να επιλέξει να αγνοήσει εντελώς την πρόταση και να χρησιμοποιήσει το μαγικό της «χαρτί» της τηλεφωνικής συνομιλίας Τραμπ-Πούτιν για να ανατρέψει τη διαμορφωθείσα κατάσταση.
Αυτή είναι η πιο σημαντική διπλωματική στιγμή του πολέμου, ίσως η πιο σημαντική στιγμή της σύγκρουσης μέχρι σήμερα, και σίγουρα οι πιο σημαντικές 36 ώρες των τελευταίων μηνών. Ο χρόνος είναι ένα σοβαρό πρόβλημα: κάτι που πρέπει να διαρκέσει 30 ημέρες πρέπει να χτιστεί μέσα σε μόλις 30 ώρες, τονίζει το CNNi.
Tα αναπάντητα ερωτήματα και οι συνέπειες
Γιγαντιαία ερωτήματα παραμένουν για την Ουκρανία και τους συμμάχους της ως προς το πώς θα τεθεί σε ισχύ αυτή η κατάπαυση του πυρός. Μπορεί το Κίεβο να διατάξει τις δυνάμεις του να μην αντεπιτεθούν σε αυτοάμυνα; Εάν οι ΗΠΑ πρόκειται να επιβλέπουν την εκεχειρία, όπως πρότεινε ο Μακρόν, έχουν τις δυνατότητες, σε επαρκή ποιότητα και ποσότητα, να καλύψουν εκατοντάδες μίλια με βίαιες συγκρούσεις;
Τα ακριβή στοιχεία των παραβιάσεων της Μόσχας θα είναι το «κλειδί» για να βοηθήσουν την Ουκρανία και την Ευρώπη να ανταποκριθούν στο αναπόφευκτο κύμα ρωσικής παραπληροφόρησης και κατηγοριών που μπορεί να συνοδεύει μια εκεχειρία.
Το κόστος για το Κίεβο και την Ευρώπη μπορεί να είναι σημαντικό. Η Ουκρανία θα μπορούσε να χάσει έδαφος. Ο Λευκός Οίκος μπορεί να βγει εκτός και να επιστρέψει ξανά στο αφήγημα ότι ο Ζελένσκι είναι το πρόβλημα. Η ενότητα της Ευρώπης – που εμφανίστηκε σε πολύ υψηλό επίπεδο σήμερα στο Κίεβο και υποστηρίζεται από περισσότερες από 12 άλλες χώρες από τη Νέα Ζηλανδία μέχρι τον Καναδά, μπορεί να επιδεινωθεί, ειδικά εάν η αμερικανική υποστήριξη για την Ουκρανία υποχωρήσει.
Όμως, το να χάσει ο Τραμπ την υπομονή του θα ήταν πιθανώς επιζήμιο για το Κίεβο, περισσότερο από ότι για τη Μόσχα. Ο Πούτιν που είχε άλλους δύο μήνες για να ξεφύγει από την πρώτη γραμμή του Κιέβου, θα άφηνε τον Ζελένσκι να αντιμετωπίσει έναν ακόμα φρικτό χειμώνα.
Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της αναζητούν, στην ουσία, μία αποκάλυψη από τον Πούτιν: να φανερώσει τα πραγματικά του σχέδια, έστω και μέσα από ένα είδος… χειραγώγησης των Ευρωπαίων, όσο και αν ακούγεται απίθανο.
Μάλιστα, όπως φάνηκε από τη σημερινή συνάντηση, οι περισσότεροι είχαν αποφασίσει ότι ο Πούτιν δεν θέλει ειρήνη και δεν θα σκεφτεί πραγματικά να «παραδώσει τα όπλα» για έναν μήνα. Το στοίχημα των πέντε Ευρωπαίων ηγετών, λοιπόν, είναι μεγάλο. Έχουν ελάχιστο χρόνο για να «ξεγυμνώσουν» τις προθέσεις του Πούτιν και να πείσουν τον Ντόναλντ Τραμπ ότι πρέπει να αναθεωρήσει τη στάση του και να γίνει πιο σκληρός με τη Μόσχα.
«Ήξεις αφήξεις» από τη Μόσχα
Πάντως, σε μια πρώτη αντίδραση, η Ρωσία ανέφερε ότι θα εξετάσει την πρόταση για κατάπαυση του πυρός 30 ημερών στην Ουκρανία, ωστόσο διαμήνυσε ότι η Μόσχα έχει τη δική της θέση, όπως μετέδωσε σήμερα το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, επικαλούμενο τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
Η Μόσχα προειδοποίησε ότι είναι «μάταιο» να της ασκούνται πιέσεις και πως «δεν φοβάται τις κυρώσεις».
«Πρέπει να το εξετάσουμε, πρόκειται για μια νέα εξέλιξη», είπε ο Πεσκόφ μιλώντας στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN. «Αλλά, να προσπαθούν να μας ασκήσουν πιέσεις είναι εντελώς μάταιο», πρόσθεσε.
Επίσης, χωρίς να απαντήσει ευθέως στην πρόταση, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ εξέφρασε τη λύπη του, μιλώντας σε δημοσιογράφους, για τη «συγκρουσιακή» στάση που τηρούν οι Ευρωπαίοι απέναντι στη Ρωσία. «Ακούμε αντιφατικές δηλώσεις εκ μέρους της Ευρώπης. Γενικά, επικεντρώνονται στην αντιπαράθεση παρά στις προσπάθειες αποκατάστασης των σχέσεών μας, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο», είπε.
Η πρόταση εκεχειρίας 30 ημερών έχει διατυπωθεί πολλές φορές από την Ουκρανία τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά είχε απορριφθεί από τη Ρωσία, η οποία θέλει πρώτα να εξασφαλίσει κάποιες δεσμεύσεις για τα δικά της αιτήματα, όπως να σταματήσουν οι παραδόσεις όπλων στο Κίεβο.
Η Ρωσία είχε κηρύξει μονομερώς τριήμερη εκεχειρία, η οποία θα λήξει απόψε τα μεσάνυχτα. Η Ουκρανία δεν ανέφερε κανένα πυραυλικό πλήγμα στις πόλεις της από την έναρξη αυτής της εκεχειρίας, όμως κατηγόρησε τη Ρωσία για εκατοντάδες παραβιάσεις στη γραμμή του μετώπου.
Στο μεταξύ, η αμερικανική πρεσβεία στο Κίεβο προειδοποίησε ότι υπάρχει ενδεχόμενο για μια σημαντική «αεροπορική επίθεση» της Ρωσίας τις επόμενες ημέρες. Ουκρανικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν σήμερα ότι η Ρωσία ενημέρωσε ότι κλείνει τον εναέριο χώρο πάνω από τη στρατιωτική βάση που χρησιμοποιήθηκε το 2024 για την εκτόξευση του πυραύλου τελευταίας γενιάς Ορέσνικ, ένδειξη ότι ενδέχεται να σχεδιάζει ένα νέο βαλλιστικό πλήγμα.
