Κάτω από την έντονη μυρωδιά των δακρυγόνων στον νυχτερινό αέρα της Κωνσταντινούπολης, υπάρχει μια ένδειξη για μια μυρωδιά πανικού του μακροχρόνιου ηγέτη της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καθώς ένας από τους πιο δημοφιλείς αντιπάλους του έχει οδηγηθεί πίσω από τα κάγκελα της φυλακής.
Όμως, η φυλάκιση του Εκρέμ Ιμάμογλου, του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, υποδηλώνει ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν είναι οργισμένος και μπορεί να το έχει παρακάνει. Το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) του δημάρχου, το οποίο συγκεντρώνει τεράστια πλήθη στους δρόμους, σίγουρα το ελπίζει γράφει σε ανάλυσή της η ανταποκρίτρια του BBCστην Κωνσταντινούπολη Όρλα Γκέριν.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου – πάντα κομψά ντυμένος, ακόμη και όταν ετοιμαζόταν να συλληφθεί – είναι ο κύριος αντίπαλος του ολοένα και πιο αυταρχικού ηγέτη της Τουρκίας. Θα μπορούσε κάλλιστα να τον αντικαταστήσει στις προεδρικές εκλογές που πρόκειται να διεξαχθούν έως το 2028, εφόσον είναι ελεύθερος να τις διεκδικήσει.
Αλλά αυτό είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια διαμάχη για την τύχη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, όσο χαρισματικός και αν είναι.
Η ελευθερία και η δημοκρατία έχουν υπονομευθεί σταθερά στην εποχή του Ερντογάν. Πολλοί βλέπουν τις εξελίξεις ως μια ευκαιρία για να σταματήσει η κάθοδος προς την απόλυτη απολυταρχία, αν δεν είναι ήδη πολύ αργά.
Οι διαδηλωτές βγαίνουν κάθε βράδυ, αψηφώντας τα ΜΑΤ, τα δακρυγόνα και τις σφαίρες από καουτσούκ, την απαγόρευση των διαδηλώσεων, το κλείσιμο δρόμων και γεφυρών και τον κίνδυνο να συλληφθούν.
Περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί μέχρι στιγμής σε μόλις 5 ημέρες και οι συλλήψεις συνεχίζονται, μια ένδειξη του πόσο εύκολη είναι η σύλληψη στην Τουρκία.
Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι είναι μια λειτουργική δημοκρατία και εκ πρώτης όψεως, είναι. Υπάρχουν εκλογές με δίκαιη ψηφοφορία και με τη συμμετοχή να κινείται σε υψηλά επίπεδα καθώς οι Τούρκοι εκμεταλλεύονται το δικαίωμά τους να πηγαίνουν στις κάλπες και να ψηφίζουν.
Το πρόβλημα είναι αυτό που συμβαίνει μακριά από τα εκλογικά τμήματα.
Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης μπορούν να φυλακιστούν. Οι επικριτές εκφοβίζονται. Οι διαδηλωτές μπορεί να συλληφθούν. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από την κυβέρνηση. Ένα tweet που γελοιοποιεί τον πρόεδρο μπορεί να οδηγήσει σε κελί. Μέχρι την ημέρα της ψηφοφορίας υπάρχει ένα τσουνάμι φιλοκυβερνητικής κάλυψης ενώ η αντιπολίτευση παλεύει για λίγη δημοσιότητα.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου είναι ο τύπος του πολιτικού που μπορεί να τα ξεπεράσει όλα αυτά και να προσεγγίσει τους ψηφοφόρους. Είναι γνώστης των μέσων ενημέρωσης και έχει εκλεγεί τρεις φορές δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Τώρα κατηγορείται για υπεξαίρεση, δωροδοκία και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης.
Αν καταδικαστεί, θα μπορούσε να του απαγορευτεί η συμμετοχή στην προεδρική εκλογή. Έχει ήδη ασκήσει έφεση για μια προηγούμενη καταδίκη και ποινή φυλάκισης δύο ετών, για προσβολή των εκλογικών αξιωματούχων.
Η Τουρκία επιμένει ότι τα δικαστήριά της είναι ανεξάρτητα και απλώς ακολουθούν το νόμο. Οι ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα εδώ και οι ανεξάρτητοι αναλυτές χλευάζουν αυτή την τοποθέτηση.
Η ομάδα εκστρατείας, Human Rights Watch, δήλωσε ότι η κράτηση του δημάρχου, μαζί με περίπου 100 άλλους δημοτικούς υπαλλήλους και πολιτικούς, είναι μια «πολιτικά υποκινούμενη κίνηση για την καταστολή νόμιμων πολιτικών δραστηριοτήτων». Στο παρελθόν έχει επικρίνει τις «πολιτικοποιημένες αποφάσεις των δικαστηρίων» στην Τουρκία.
Σε ανάρτησή του στο X, όπου έχει 9,6 εκατομμύρια οπαδούς, ο Ιμάμογλου δήλωσε ότι η υπόθεση εναντίον του είναι «μαύρη κηλίδα για τη δημοκρατία μας», προσθέτοντας: «Στέκομαι όρθιος. Δεν θα υποκλιθώ ποτέ».
Αυτό είναι που μπορεί να φοβάται ο Ερντογάν, 71 ετών – έναν αντίπαλο που είναι νεότερος, στα 53 του, απευθύνεται επίσης στους συντηρητικούς Τούρκους ψηφοφόρους και είναι έτοιμος για μια μακρά μάχη.
Τι γίνεται τώρα;
Οι διαμαρτυρίες θα μπορούσαν να αποκτήσουν δυναμική και να εξαπλωθούν. Αυτό θα αποτελέσει σοβαρή πρόκληση για τον Ερντογάν. Πόσο καιρό θα πάρει οι βαριά οπλισμένες δυνάμεις ασφαλείας να επιτεθούν με σκληρότητα και κάποιος χάσει τη ζωή του σε μια διαμαρτυρία; Υπάρχει ένα σημείο καμπής για το καθεστώς κάθε ισχυρού άνδρα, και αυτό μπορεί να έρθει με μια μόνο σφαίρα.
Η αντιπολίτευση σκοπεύει να συνεχίσει την πίεση κατά των διαδηλώσεων.
Μετά από δύο δεκαετίες στην κορυφή, ο Ερντογάν εξακολουθεί να έχει πολλούς πιστούς υποστηρικτές. Ελέγχει σχεδόν όλους τους μοχλούς της εξουσίας και φαίνεται αποφασισμένος να κρατηθεί. Ποντάρει στο ότι οι διαδηλώσεις θα κοπάσουν, με την πάροδο του χρόνου.
Ο πρόεδρος και το κυβερνών κόμμα του, το AK, ελπίζουν ότι οι διαδηλωτές θα κουραστούν και θα συνεχίσουν να ανησυχούν για τον συντριπτικό πληθωρισμό (39% τον Φεβρουάριο) και τη πτώση της τουρκικής λίρας, αντί για την ελευθερία του λόγου και τη δημοκρατία.
Οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα δοκιμάσουν την αντοχή και των δύο πλευρών. Αλλά αν υπάρχουν διδάγματα από τις διαμαρτυρίες στους δρόμους σε άλλα αυταρχικά έθνη, μια γρήγορη υπέρβαση φαίνεται απίθανη.
