Ένα χρώμα που κανείς δεν έχει ξαναδεί, ισχυρίζονται ότι εντόπισαν επιστήμονες στις ΗΠΑ. Η «παγίδα»; Για να το δει κανείς πρέπει να… βομβαρδίσει τα μάτια του με λέιζερ.
Οι επιστήμονες έριξαν παλμούς λέιζερ στα μάτια τους. Διεγείροντας μεμονωμένα κύτταρα στον αμφιβληστροειδή, το λέιζερ ώθησε την αντίληψή τους πέρα από τα φυσικά της όρια, υποστηρίζουν στη μελέτη που δημοσίευσαν στο περιοδικό Science Advances.
Η περιγραφή του χρώματος δεν είναι πολύ εντυπωσιακή – οι πέντε άνθρωποι που το έχουν δει το αποκαλούν μπλε-πράσινο – αλλά αυτό, λένε, δεν αποτυπώνει πλήρως την εμπειρία της θέασής του.
Έδωσαν στη δημοσιότητα την εικόνα ενός τιρκουάζ τετραγώνου για να δώσουν μια αίσθηση του χρώματος, το οποίο ονόμασαν olo, αλλά τόνισαν ότι η ακριβής του απόχρωση μπορεί να γίνει αντιληπτή μόνο μέσω «πειράγματος» του αμφιβληστροειδούς με λέιζερ.
Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι αυτή η απόχρωση είναι η πιο κοντινή στο olo που μπορεί να αποτυπωθεί σε οθόνη, αλλά δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική εμπειρία θέασής του
Ren Ng
«Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να αποδώσουμε αυτό το χρώμα σε μια σελίδα ή σε μια οθόνη», δήλωσε ο Austin Roorda, επιστήμονας όρασης της ομάδας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ.
«Αυτό δεν είναι το χρώμα που βλέπουμε. Είναι μια εκδοχή του, αλλά ωχριά απολύτως μπροστά στην εμπειρία του olo».
Όπως αναφέρει ο Guardian, oι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τα χρώματα όταν το φως πέφτει σε κύτταρα που βρίσκονται στον αμφιβληστροειδή χιτώνα και ονομάζονται κωνία. Υπάρχουν τρία είδη κωνίων, τα L, M και S, που είναι ευαίσθητα στα μεγάλα (L), μεσαία (M) και μικρά (S) μήκη κύματος του φωτός.
Πώς δημιουργείται το χρώμα olo
Το φυσικό φως είναι ένα μείγμα πολλαπλών μηκών κύματος που διεγείρουν τα κωνία L, M και S σε διαφορετικό βαθμό. Οι διαφοροποιήσεις γίνονται αντιληπτές ως διαφορετικά χρώματα. Το κόκκινο φως διεγείρει κυρίως τα κωνία L, ενώ το μπλε φως ενεργοποιεί κυρίως τα κωνία S. Αλλά τα κωνία Μ βρίσκονται στη μέση και δεν υπάρχει φυσικό φως που να διεγείρει μόνο αυτά.
Η επιστημονική ομάδα ανέλαβε να ξεπεράσει αυτόν τον περιορισμό. Ξεκίνησαν με τη χαρτογράφηση ενός μικρού τμήματος του αμφιβληστροειδούς ενός ατόμου για να εντοπίσουν τις θέσεις των κωνίων Μ. Στη συνέχεια χρησιμοποιείται ένα λέιζερ για τη σάρωση του αμφιβληστροειδούς. Όταν φτάνει σε ένα κωνίο Μ, πυροδοτεί έναν μικροσκοπικό παλμό φωτός για να διεγείρει το κύτταρο, πριν προχωρήσει στο επόμενο κώνο.

Οι επιστήμονες έπρεπε να ενεργοποιήσουν συγκεκριμένα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς τους με λέιζερ για να μπορέσουν να δουν το olo
Austin Roorda
Το αποτέλεσμα είναι μια έγχρωμη κηλίδα στο οπτικό πεδίο περίπου διπλάσιου μεγέθους από μια πανσέληνο. Το χρώμα είναι πέρα από τη φυσική εμβέλεια του γυμνού ματιού, επειδή διεγείρονται σχεδόν αποκλειστικά τα κωνία Μ, μια κατάσταση που δεν μπορεί να επιτύχει το φυσικό φως.
Η ονομασία olo προέρχεται από το δυαδικό 010, υποδηλώνοντας ότι από τα κωνία L, M και S, μόνο τα κωνία Μ είναι ενεργοποιημένα.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το εργαλείο, που ονόμασαν Oz vision (από τον «Μάγο του Οζ»), θα τους βοηθήσει να διερευνήσουν βασικά επιστημονικά ερωτήματα σχετικά με το πώς ο εγκέφαλος δημιουργεί οπτικές αντιλήψεις του κόσμου. Μπορεί όμως να έχει και άλλες εφαρμογές. Μέσω της κατά παραγγελία διέγερσης των κυττάρων του αμφιβληστροειδούς, οι ερευνητές θα μπορούσαν να μάθουν περισσότερα για την αχρωματοψία ή για ασθένειες που επηρεάζουν την όραση, όπως η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια.