Προβληματισμός επικρατεί σε διπλωματικούς κύκλους του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Κύπρο τον Ιανουάριο, σε μια περίοδο που η άμυνα βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Politico, το ΝΑΤΟ και η Κομισιόν ανησυχούν για το γεγονός ότι η Κύπρος διατηρεί μακροχρόνιες εντάσεις με την Τουρκία και αντιτίθεται σε μια πιο στενή στρατιωτική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Άγκυρας.
Ανησυχία στην Κομισιόν για τη κυπριακή προεδρία
«Είμαστε πολύ ανήσυχοι» ότι η Κύπρος θα επιτρέψει η εχθρικότητά της προς την Τουρκία να επηρεάσει τις αμυντικές προτεραιότητες της Ευρώπης, δήλωσε ένας ανώτερος αξιωματούχος της ευρωπαϊκής επιτροπής.
Επισήμαναν δε ζητήματα όπως η προσπάθεια της Τουρκίας να συμμετάσχει σε κοινές προμήθειες που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα SAFE της ΕΕ, ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, καθώς και την ευρύτερη ενοποίηση ΕΕ-ΝΑΤΟ.
Όπως σημειώνουν ευρωπαίοι αξιωματούχοι, η Κύπρος αντιτίθεται στην ένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE, καθώς και στην ευρύτερη ενοποίηση της συνεργασίας ΕΕ–ΝΑΤΟ.
Οι φιλοδοξίες της επικείμενης προεδρίας θεωρούνται τεράστια πρόκληση για ένα νησί 1,3 εκατομμυρίων κατοίκων, το οποίο, όπως υπενθυμίζει το Politico, παραμένει διχοτομημένο. Ωστόσο, η Λευκωσία, η οποία είχε ασκήσει την προεδρία και το 2012, επιμένει ότι θα καταβάλει προσπάθειες για τη βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών.
Τι ανέφερε ο Κύπριος πρόεδρος
Μιλώντας στο Politico, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωσε ότι το «κλειδί» είναι να πειστεί η Τουρκία να αποδεχθεί την ένταξη της Κύπρου στο πρόγραμμα «Συμμαχία για την Ειρήνη», το οποίο θεωρείται το πρώτο βήμα προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Στη συνέχεια, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι η Κύπρος θα μπορούσε να άρει σταδιακά τα εμπόδια ώστε να καταστεί δυνατή μια στενότερη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας.
«Μπορούμε να οραματιστούμε μια σταδιακή προσέγγιση, με βήματα από την πλευρά της Τουρκίας για την ένταξη της Κύπρου στη “Συμμαχία για την Ειρήνη” και, παράλληλα, θετικά βήματα στις σχέσεις ΕΕ–Τουρκίας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χριστοδουλίδης.
Βασικό θέμα στην ατζέντα η άμυνα της ΕΕ
Η προεδρία της ΕΕ εναλλάσσεται μεταξύ των κρατών μελών κάθε έξι μήνες. Το κύριο καθήκον του κατόχου της είναι να προεδρεύει στις συνεδριάσεις των υπουργών της ΕΕ και να εκπροσωπεί τις θέσεις των χωρών στις νομοθετικές διαπραγματεύσεις με την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Κατά τη διάρκεια της προεδρίας της, η Κύπρος θα πρέπει να προωθήσει διάφορα θέματα άμυνας, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών σχεδίων για την εφαρμογή του SAFE, τα οποία πρέπει να εγκριθούν από το Συμβούλιο. Επίσης, είναι πιθανό να χειριστεί τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την πρόσφατη πρόταση της Επιτροπής για τη μείωση της γραφειοκρατίας για τις εταιρείες άμυνας.
Κορυφαίες προτεραιότητες
Κύπριοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι κατανοούν τη σημασία του ζητήματος. «Η άμυνα και η ασφάλεια, καθώς και η υποστήριξη προς την Ουκρανία, θα αποτελέσουν κορυφαίες προτεραιότητες για την κυπριακή προεδρία», δήλωσε η αναπληρωτής υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μαριλένα Ραούνα στο POLITICO.
Ωστόσο, η διαρκής εχθρότητα μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας θα μπορούσε να υπονομεύσει τις προσπάθειες ενίσχυσης των αμυντικών δεσμών με την Άγκυρα.
«Πρέπει να δείξουμε ενότητα» απέναντι στην απειλή της Ρωσίας, δήλωσε ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ, προσθέτοντας ότι ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τα επικείμενα αμυντικά σχέδια της ΕΕ θα «υπονομεύσει αυτό το στόχο».
