Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα υπόλειμμα σουπερνόβα, με σχεδόν τέλειο σφαιρικό σχήμα, να λάμπει αχνά στα περίχωρα του γαλαξία μας. Ωστόσο, δεν είναι σίγουροι για το μέγεθος και την απόσταση αυτής της σφαίρας–φάντασμα, ούτε για το πώς απέκτησε το ασυνήθιστα συμμετρικό της σχήμα.
Οι επιστήμονες ονόμασαν το αντικείμενο G305.4–2.2, ή Teleios – από την ελληνική λέξη «τέλειος». Το Teleios εντοπίστηκε σε ραδιοεικόνες που καταγράφηκαν από το τηλεσκόπιο ASKAP (Australian Square Kilometre Array Pathfinder) στη Δυτική Αυστραλία για το πρόγραμμα Εξελικτικός Χάρτης του Σύμπαντος. Πρόκειται για ένα υπόλειμμα σουπερνόβα (SNR), δηλαδή ένα επεκτεινόμενο νέφος αερίου και ακτινοβολίας που απομένει από ένα αστέρι που έχει εκραγεί.
Τα περισσότερα SNR έχουν ένα αόριστα σφαιρικό σχήμα λόγω του τρόπου με τον οποίο οι σουπερνόβα εκρήγνυνται προς όλες τις κατευθύνσεις, αν και μερικά έχουν πιο ασυνήθιστα σχήματα, καθώς διαλύονται με την πάροδο του χρόνου ή παραμορφώνονται από άλλες εκρήξεις ή αστρικούς ανέμους. Ωστόσο, είναι σπάνιο να βρεθούν υπολείμματα που φαίνονται τόσο τέλεια, επισημαίνει το LiveScience.
Εικόνες από τη μελέτη που δείχνουν κατά προσέγγιση την τοποθεσία του Teleios
Filipović et al., arXiv, 2025
Οι ερευνητές περιέγραψαν το SNR σε μια νέα μελέτη, που αναρτήθηκε στη βάση arXiv και πρόκειται να δημοσιευτεί στο περιοδικό Publications of the Astronomical Society of Australia, σημειώνοντας ότι «παρουσιάζει μια αξιοσημείωτη κυκλική συμμετρία στο σχήμα του».
Το Teleios είναι επίσης ασυνήθιστο λόγω της εξαιρετικά χαμηλής φωτεινότητας του σε σύγκριση με τα περισσότερα άλλα SNR, γεγονός που υποδηλώνει ότι είναι είτε πολύ νεαρό είτε πολύ παλιό. Με βάση το τέλειο σχήμα του, είναι πιο πιθανό να είναι το πρώτο, καθώς τα περισσότερα SNR χάνουν το σχήμα τους καθώς γερνούν, έγραψαν οι ερευνητές.
Πού βρίσκεται
Η χαμηλή φωτεινότητα καθιστά δύσκολο τον προσδιορισμό της απόστασης του Teleios από τη Γη και, κατά προέκταση, του μεγέθους του αντικειμένου. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι θα μπορούσε να βρίσκεται οπουδήποτε σε απόσταση από 7.170 έως 25.100 έτη φωτός (σ.σ. ένα έτος φωτός είναι περίπου 9,46 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα) από τον πλανήτη μας, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσε να έχει διάμετρο από 45,6 έως 156,5 έτη φωτός – δεκάδες φορές μεγαλύτερη από του ηλιακού μας συστήματος.
Το αντικείμενο βρίσκεται κάτω από το γαλαξιακό επίπεδο — τον δίσκο ύλης που περιστρέφεται γύρω από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα του γαλαξία μας, όπου βρίσκεται και το δικό μας ηλιακό σύστημα. Η ασυνήθιστη θέση του αυξάνει την αβεβαιότητα σχετικά με την απόσταση και το μέγεθός του. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται εκτός του γαλαξιακού επιπέδου, το Teleios εξακολουθεί να αποτελεί μέρος του Γαλαξία.
