Αίσθηση και αντιδράσεις προκάλεσαν οι φωτογραφίες των φορτηγών μέσα στην Αγιά Σοφιά, με αρκετούς να διαμαρτύρονται για πρόκληση φθορών στα ιστορικά δάπεδα. Η Γενική Διεύθυνση Βακουφίων απάντησε με φωτογραφίες και τεχνικές λεπτομέρειες για την Αγία Σοφία, αναφέροντας για τους ισχυρισμούς πως «διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα».
Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, δεν υπήρξε καμία ανεξέλεγκτη είσοδος οχημάτων στον εσωτερικό χώρο του μνημείου. Αντιθέτως, πρόκειται για μέρος της δεύτερης φάσης των εργασιών αποκατάστασης που ξεκίνησαν το 2023 και αφορούν αποκλειστικά την ενίσχυση της αντισεισμικής θωράκισης του ναού.
Τι περιλαμβάνουν τα έργα αποκατάστασης
Η Επιστημονική Επιτροπή και το Συμβούλιο Προστασίας αποφάσισαν την κάλυψη του κεντρικού τρούλου με προσωρινή μεταλλική κατασκευή, ώστε να προστατευθούν τα ψηφιδωτά και η εσωτερική δομή κατά τη διάρκεια των εργασιών, αναφέρουν την ίδια ώρα τα τουρκικά ΜΜΕ.
Για να στηριχθεί αυτή η κατασκευή, τοποθετούνται τέσσερις μεταλλικές κολόνες ύψους 43,5 μέτρων. Η μεταφορά των υλικών απαιτούσε τη χρήση εξειδικευμένων μηχανημάτων, τα οποία όμως κινήθηκαν αποκλειστικά πάνω σε ειδική πλατφόρμα, σύμφωνα με τους μηχανικούς του έργου.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες αναφέρουν ότι προηγήθηκαν:
- στατικές μελέτες,
- δοκιμές αντοχής,
- γεωραντάρ,
- έλεγχοι του εδάφους εντός του μνημείου.
Η φέρουσα ικανότητα του εδάφους υπολογίστηκε στα 25 τόνους/τ.μ., ενώ η ειδική πλατφόρμα που κατασκευάστηκε μπορεί να αντέξει έως 30 τόνους/τ.μ..
Το βαρύτερο όχημα που χρησιμοποιήθηκε ζυγίζει 45 τόνους, όμως η επιβάρυνση που μεταφέρθηκε στο δάπεδο ήταν μόλις 6 τόνοι/τ.μ., χάρη στο πολυστρωματικό σύστημα προστασίας (κετσές, άμμος, κόντρα πλακέ, ξύλινος σκελετός, XPS, ηχομονωτική στρώση, μεταλλική επικάλυψη).
Παράλληλα, για να αποτραπεί η διάχυση καυσαερίων στο εσωτερικό, χρησιμοποιήθηκαν ειδικά συστήματα απορρόφησης.
Η απάντηση της Τουρκίας
Την ίδια ώρα, οι τουρκικές αρχές διαβεβαιώνουν ότι:
- δεν προκλήθηκαν ζημιές στα ιστορικά μάρμαρα,
- όλες οι ενέργειες ακολουθούν διεθνή πρωτόκολλα προστασίας,
- οι παρεμβάσεις γίνονται υπό την επίβλεψη ειδικών και με πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση.
Η Διεύθυνση Επικοινωνίας της τουρκικής Προεδρίας έκανε λόγο για «παραπληροφόρηση» και υπογράμμισε ότι ο σκοπός του έργου είναι η ενίσχυση και η μακροχρόνια προστασία της Αγίας Σοφίας, όχι οποιαδήποτε «επικίνδυνη παρέμβαση» στο μνημείο.
